Ἡ Ἁγία Αἰκατερίνη Μεγαλομάρτυς
Ἡ Ἁγία Αἰκατερίνη ἢ Αἰκατερίνη τῆς Ἀλεξάνδρειας, γνωστὴ καὶ ὡς Μεγαλομάρτυς Ἁγία Αἰκατερίνη καὶ κατὰ τοὺς ὑμνολόγους τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας Αἰκατερίνα, πιστεύεται ὅτι ὑπῆρξε σημαντικὴ στοχάστρια κατὰ τὸν πρώιμο 4ο αἰῶνα.
Πιστεύεται ἐπίσης ὅτι ἔζησε ἐπὶ ἐποχῆς Μαξιμίνου, ἀπόλυτου ἄρχοντα τῆς Αἰγύπτου, ἰδιαιτέρου χριστιανομάχου καὶ ὅτι ἤταν βασιλικοῦ γένους, ὄντας κόρη τοῦ ἀριστοκράτη τότε Κώνστα. Ἔτυχε μεγάλης μόρφωσης καὶ ἤταν κάτοχος τῆς λατινικῆς γλώσσας καὶ τῆς ἑλληνικῆς φιλολογίας. Σπούδασε φιλοσοφία καὶ ῥητορικὴ καὶ πολλὲς ξένες γλῶσσες τῆς ἐποχῆς της. Ἀπὸ νεαρὴ ἡλικία προσελκύσθηκε ἀπὸ τὴν χριστιανικὴ διδασκαλία τὴν ὁποία μελέτησε καὶ ἀφοῦ ἀσπάσθηκε τὸν Χριστιανισμό, ἐργάσθηκέ με ἔντονη δράση καὶ ἐνθουσιασμὸ για τὴν διαδοσὴ του ἐπιτυγχάνοντας πολλὰ χάριν τῆς ῥητορικῆς της δεινότητας καὶ τῶν πολλῶν γνώσεων της.
Τὴν Αἰκατερίνη ὅμως ἐκτὸς τῆς σοφίας καὶ τῶν ἀρετῶν της, τὴν διέκρινε καὶ τὸ σπάνιο κάλλος τῆς μορφῆς της. Λέγεται ὅτι στην ἡλικία τῶν 18 ἐτῶν ἐπισκέφτηκε τὸν Ῥωμαῖο αὐτοκράτορα, ὁ ὁποῖος ἤταν πιθανὸν ὁ Μαξιμίνος Β ἢ ὁ Μαξέντιος, καὶ προσπάθησε να τὸν πείσει για τὸ ὅτι ἤταν ἐσφαλμένοι οἱ διωγμοί που διεξῆγε κατὰ τῶν Χριστιανῶν (ἐνῶ πέτυχε να μεταστρέψει στον Χριστιανισμὸ τὴν γυναῖκα τοῦ αὐτοκράτορα).
Τοῦτο προήλθε ἀπὸ μία σύγχυσή με μία ὡραιότατη ἀριστοκράτιδα τῆς Ἀλεξάνδρειάς που εἶχε ἀποκρούσει τις ἀκόλαστες προτάσεις τοῦ Μαξιμίνου καὶ ἐξ αὐτοῦ τιμωρήθηκέ με δήμευση ὅλης τῆς περιουσίας τῆς ὑπ΄ αὐτόν, τῆς ὁποίας τὴν ἱστορία εἶχε γράψει ὁ ἐκκλησιαστικὸς συγγραφέας τοῦ 4ου αἰῶνα Εὐσέβιος.
Ἡ σύγχυση ὅμως αὐτὴ διαλύθηκε πρώτα ἀπὸ τὴν διαπίστωση ὅτι οὐδεμία τέτοια λεπτομέρεια τοῦ βίου τῆς Ἁγίας δεν ἀναφέρεται στήν βιογραφία ἐκείνης καὶ οὔτε τοῦ μαρτυρικοῦ τῆς θανάτου, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ στοιχεῖα (σχόλια) ἀπὸ ἄλλο συγγραφέα βεβαιώνεται ὅτι ἡ περὶ ᾖς ὁ λόγος Ἀλεξανδρινὴ ἀριστοκράτιδα λεγόταν Δωροθέα. Πάντως ἡ Ἁγία Αἰκατερίνη ἀπὸ νεαρότατη ἡλικία εἶχε δείξει ἀσυνήθη εὐσέβεια καὶ προσήλωση στα Θεία ὅπου καὶ ὁ θρῦλος ὅτι δέχθηκε τὸ “δακτυλίδι πνευματικῆς μνηστείας” ἀπὸ μέρους τοῦ Χριστοῦ που της προσκόμισε ἡ ἀειπάρθενος Μητέρα Του ἢ κατ΄ ἄλλους ἀπὸ τὸν Ἴδιον.
Απολυτίκιον Ἦχος πλ. α’
Τὸν συνάναρχον Λόγον
Τὴν πανεύφημον νύμφην Χριστοῦ ὑμνήσωμεν, Αἰκατερῖναν τὴν θείαν καὶ πολιοῦχον Σινᾶ, τὴν βοήθειαν ἡμῶν καὶ ἀντίληψιν, ὅτι ἐφίμωσε λαμπρῶς, τοὺς κομψοὺς τῶν ἀσεβῶν, τοῦ Πνεύματος τῇ μαχαίρᾳ, καὶ νῦν ὡς Μάρτυς στεφθεῖσα, αἰτεῖται πᾶσι τὸ μέγα ἔλεος.