Ευαγγελιστής Λουκάς

Ο Ευαγγελιστής Λουκάς, είναι ο συγγραφέας του Κατά Λουκάν Ευαγγελίου, του τρίτου στην κατάταξη του Κανόνα της Καινής Διαθήκης (το ευαγγέλιο του παρίσταται συμβολικά με τον μόσχο “προς έκφρασιν της θυσίας του Ιησού Χριστού”[2]). Μια περιεκτική μαρτυρία για τον Λουκά, μας παραδίδει ο λεγόμενος αντιμαρκιωνιτικός πρόλογος στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον (160-180 μ.Χ): “Εστιν ο Λουκάς Αντιοχεύς Σύρος, ιατρός τη τέχνη, μαθητής αποστολών γενόμενος καί ύστερον Παυλω παρακολουθησας μέχρις του μαρτυρίου αυτού, δουλεύσας τω κυριω άπερισπαστως. Αγύναιος, άτεκνος, ετών ογδοήκοντα τεσσάρων εκοιμήθη εν τη Βοιωτία, πλήρης πνεύματος αγίου”.

Το όνομα του Λουκά, η αρχαία εκκλησιαστική παράδοση αναφέρει ως συγγραφέα -εκτός του τρίτου Ευαγγελίου- και των Πράξεων. Ισχυρές ενδείξεις που επιβεβαιώνουν την παράδοση αυτή, θεωρούνται: α) η μνημόνευση του ονόματος του Λουκά στις παύλειες επιστολές με τρόπο που δείχνει να είναι “χρησιμότατος συνοδός” του Παύλου[4] (Κολ. 4,14· Β΄ Τιμ. 4,11· Φιλημ. 24), β) η ομοιότητα γλώσσας και ύφους στα δύο έργα, γ) το σύνολο των λεγομένων “ημείς” εδαφίων (Πραξ. 16,10-17· 20,5-16· 21,1-17· 27,1-28.26) τα οποία, κατά γενική εκτίμηση, αποτελούν ένα είδος οδοιπορικού-ημερολογίου σε α΄ πληθυντικό πρόσωπο, το οποίο διατηρούσε ο Λουκάς ως συνοδός του Παύλου -και άρα ως αυτόπτης μάρτυρας- στη δεύτερη και τρίτη περιοδεία του.

Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον