Ο ΑΡΧΑΙΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΗΣ
ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ
ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΙ ΝΙΓΡΙΤΗΣ

Μαρτυρία αδιάψευστη της πλούσιας βιβλιοθήκης της Ιεράς Μητροπόλεως Σερρών και Νιγρίτης παραδίδει ο πολύς Πέτρος Παπαγεωργίου στο σύγγραμμά του «Αι Σέρραι και τα προάστεια, τα περί τας Σέρρας και η Μονή του Ιωάννου του Προδρόμου» που δημοσιεύτηκε το 1894 στο περιοδικό Byzantinische Zeitschrift που εξέδιδε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μονάχου Κarl Krumbacher. Γράφει ο Π. Παπαγεωργίου: «Το αρχείο της Μητροπόλεως σώζει πολλούς και ογκώδεις τόμους κωδίκων, ων αρχαιότατος και πολυτιμότατος είναι ο τω αριθμώ 1 επισεσημειωμένος, συγκείμενος εκ φύλλων μεγάλου σχήματος 198 αναμίκτως συνερραμμένων και φερόντων αναγεγραμμένας ποικιλωτάτας πράξεις και ιδιοχείρους των αρχιερέων αυτοβιογραφίας ή απλάς παρασημειώσεις κατά τα έτη 1603-1837…». Ο κώδικας αυτός, έργο του μητροπολίτη Σερρών Θεοφάνους (1603-1613), δυστυχώς, όπως και άλλοι χωρίς περιγραφή τόμοι, κλάπηκαν από τους Βουλγάρους το 1917 και έκτοτε αγνοούνται. Το γεγονός της κλοπής του κώδικα από τους Βουλγάρους προδίδετε από την έκδοση το 1918 στη Φιλιππούπολη ενός βιβλίου με τίτλο “ Blgariti vf Serskoto Pole” (Οι Βούλγαροι στη Σερραϊκή πεδιάδα). Οι συγγραφείς αυτού του βιβλίου Jordan Pop Georghiev και St. N. Schischkov, στην προσπάθεια τους να αποδείξουν τους ανιστόρητους ισχυρισμούς τους για δήθεν ύπαρξη Βουλγάρων στην πεδιάδα των Σερρών, δημοσιεύουν φωτογραφία ολόκληρης σελίδας του περίφημου κώδικα της μητροπόλεως μας. Τον Ιανουάριο του 1956 η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Σερρών και Μελενίκου κατέθεσε υπόμνημα στο Υπουργείο Εξωτερικών της πατρίδας μας ζητώντας, όπως και εμείς σήμερα, την επιστροφή του τόσο πολύτιμου για την ιστορία της τοπικής μας εκκλησίας, όσο και για την ιστορία της πόλεως των Σερρών, αρχαίου Κώδικα της Μητροπόλεώς μας, που πιθανότατα βρίσκεται στη βιβλιοθήκη της κάποτε βασιλικής οικογένειας της Βουλγαρίας.