Εγκύκλιοι

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΙ ΝΙΓΡΙΤΗΣ

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΧΗ ΕΠΙ ΤΗ ΕΙΣΟΔΩ
ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΓΙΑΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΝ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΝ

Πρός τόν ἱερόν κλῆρον, τίς μοναστικές ἀδελφότητες καί τόν φιλό­χριστον λαόν τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

«Τό στάδιον τῶν ἀρετῶν ἠνέωκται, οἱ βουλόμενοι ἀθλῆσαι εἰσέλθετε, ἀναζωσάμενοι τόν καλόν τῆς νηστείας ἀγῶνα». (Ἰδιό­μελον τῶν αἴνων τῆς Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς).

Ἀγαπητοί μου Πατέρες καί ἀδελφοί,

Ἡ φιλόστοργη πρόνοια τοῦ Κυρίου μᾶς ἀξιώνει καί πάλιν ἐφέτος νά δρασκελίσουμε τό κατῶφλι τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσ­σαρακοστῆς καί νά εἰσέλθουμε στό ὁλό­φωτο στάδιο τῶν ἁγίων ἀρε­τῶν, ὅπου μᾶς μυσταγωγεῖ ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας, ὁ λόγος τῆς ὁποί­ας εἶναι ἕνα κάλεσμα πίστεως, ἀγάπης, μετα­νοίας καί σωτηρίας. Ἡ Ἐκκλησία μας μέ περισσή φροντίδα διαζώζει καί κηρύττει τούς λό­γους τοῦ θεανθρώπου Ἰησοῦ, ὁ Ὁποῖος εἶπε: «Μετανο­εῖτε, ἤγγικε γάρ ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 4, 17). Ὁ δε λόγος περί μετα­νοίας εἶναι λόγος ἀληθεί­ας, ἐλευθερίας, ζωῆς, δυνάμεως καί σωτη­ρίας καί ἀπευθύνεται σέ ὅλους μας, καθώς «οὐδείς καθα­ρός ἀπό ρύ­που κἄν μία ἡμέρα ἡ ζωή αὐ­τοῦ» (Ἰώβ 14, 4-5). Ἡ ἁγία μητέρα μας Ὀρθόδοξος Ἐκκλη­σία διδά­σκει ὅτι ἡ ἁμαρτία, ὡς ὀντο­λογική ἀπομά­κρυνση καί ἀποξένωση ἀπό τόν Θεό, ὡς ἄρνη­ση τῆς ἀγάπης Του, ρυπαίνει, πληγώνει, σκοτίζει καί ἀρρωσταίνει τήν ἀν­θρώπινη ψυχή. Ὁ ρύπος αὐτός ἐμποδίζει τόν ἄνθρωπο νά προσεγγί­σει τόν ἅγιο Θεόν. Στό πολύ διδακτικό συνα­ξάριο τῆς ἁγί­ας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας δια­βάζουμε ὅτι ἡ ἁμαρτωλή ζωή της, τήν ἐμπόδιζε νά εἰ­σέλθῃ καί νά προσκυνήσῃ στόν Ναό τῆς Ἀναστάσεως. Ἡ ἁμαρτία πράγματι ἐμποδίζει τόν ἄνθρωπο νά πλησιάσει τόν Θεό, γεμίζει τήν ψυχή του ταραχή, φυγαδεύει τήν εἰρήνη, ἀδρανο­ποιεῖ τήν προσευχή, ψυχραί­νει τήν ἀγάπη, καλλιεργεῖ τήν φιλαυτία καί ὅλα τά πάθη, τόν ἀποστερεῖ τῆς ζωογονούσης χάριτος καί τῆς εὐ­λογίας τοῦ Θεοῦ.

Στόν πνευματικό μας αὐτόν ἀγώνα δέν εἴμεθα ὅμως μόνοι. Ἐνισχυόμεθα καί ἐμπνεόμεθα ἀπό τήν χάριν τοῦ Θεοῦ. Θεμέλιο αὐτοῦ τοῦ ἀγῶνος εἶναι ἡ ἀρετή τῆς μετανοίας. Αὐτή ξεκινᾶ ἀπό τήν συνειδητοποίηση ὅτι ἡ μακράν τοῦ Θεοῦ ἄσωτος ζωή εἶναι γιά τόν ἄνθρωπο μία ἐπικίν­δυνη καί καταστροφική περιπέτεια, πού μόνο συμφορές, ἀπογοήτευση, ὑπαρξια­κή μο­ναξιά, ἐνοχές, πνευματικό κατακερματι­σμό καί θρῆνο τοῦ προ­σφέρει. Ὁ ἄνθρωπος φεύγοντας μακριά ἀπό τό σπίτι τοῦ οὐρανίου Πατέρα του, στήν ξένη χώρα τῆς ἁμαρτίας, ἀγριεύει κατά τήν ψυχήν, ἐκδαπανᾶται σέ ἄσκο­πες περι­πλανήσεις, χρεωκο­πεῖ πνευματικῶς καί σωματικῶς, λιμοκτονεῖ, πληγώνει καί πληγώ­νεται, ἀσχημονεῖ πρός τήν φύση καί τόν συ­νάνθρωπο, ἀμαυρώνει τήν ἔσωθεν εὐγένεια καί ἐν τέλει ἀποκτηνώ­νε­ται καί δαιμονοποιεῖ­ται. Ἡ μετάνοια ὡς ἐπιλογή ἐλευθερίας προϋ­ποθέτει βαθειά γνώση τοῦ ὕψους γιά τό ὁποῖο πλαστήκαμε ἀλλά καί τοῦ ὑπαρξιακοῦ βάθους πού μᾶς ἔριψε ἡ ἁμαρτία. Ἡ πραγματι­κή με­τάνοια εἶναι μία ὑπεύ­θυ­νη καί βαθειά συνειδητοποιημένη στα­ση ὁλόκληρης τῆς ζωῆς μας, πού ἐκφράζεται στήν πράξη μέ τήν εἰλικρινῆ ὁμολογία καί παραδοχή ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ τῆς ἀποτυχίας μας νά πραγματώ­σουμε τόν σκοπό τῆς ζωῆς μας, μέ τό χαροποιόν πένθος, τήν συν­τρι­βή καί τά καθαρτικά δάκρυα πού προέρχονται ἀπό τήν πραγματική ἐπίγνωση τῆς πνευ­ματι­κῆς μας φτώχειας, μέ τήν ἀληθῆ ταπεινο­φροσύνη πού συν­τρί­βει τόν ψυχοκτόνο ἐγωισμό, μέ τήν ἀπόφαση ἐπιστροφῆς στό πα­τρικό μας σπίτι, μέ τήν ἐμπιστο­σύνη μας στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, πού μᾶς περιμένει πάντοτε μέ ἀνοιχτή ἀγκαλιά.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Τό πνευματικό στάδιο τῶν ἀρετῶν ἄνοιξε. Ἡ ἁγία μας Μη­τέρα Ἐκκλησία καλεῖ ὅλους μας νά εἰσέλθουμε σ’ αὐτό τό στάδιο, μέ χα­ρά, γενναῖο φρό­νημα, πνευματική φιλοτιμία καί νά ἀγωνι­σθοῦμε γιά τήν σωτηρία μας. Ἡ θεάρεστος νηστεία, ἡ θερμή προ­σευχή, ἡ φι­λάδελφη ἐλεημοσύνη, ἡ καθαρή ἐξομολόγηση, ἡ μελέτη τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, ἡ καρδιακή συμμετοχή μας στό πλούσιο λει­τουργικό πρό­γραμμα τῆς Ἐκκλησίας μας καί κυρίως στήν ψυχοτρόφο Τράπεζα τοῦ Κυρίου, ἡ ἀνεξικακία καί συγχω­ρητικότητα πρός ὅλους, ἡ ἀπο­φυγή τῆς κατά­κρίσεως καί προπάντων ἡ πρός τόν Θεόν πίστη καί ἀγάπη, ἀποτε­λοῦν τό πνευματικό μας ὁπλοστάσιο μέ τό ὁποῖο θά μπορέσουμε, τοῦ Κυρίου συνεργοῦντος, νά ἀντιμετω­πίσουμε νικη­φόρα τίς μεθο­δεῖες καί τά ἔργα τοῦ πονηροῦ.

Εὔχομαι, ἀδελφοί μου καί παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα, διά τῆς πανσθενουργοῦ χάριτος τοῦ Κυρίου μας νά διέλθετε ὅλοι σας τήν ψυχωφελῆ καί σωτήριο αὐτή περίοδο τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ μας ἔτους μέ ἀπερικλόνητη ὑγεία, πνευματική καί σωματική, μέ δύ­ναμη, ὑπομονή καί εἰρήνη στήν καρδιά σας. Ὁ δε φιλάν­θρωπος Δε­σπότης καί Κύριος τῆς ζωῆς μας ἄς εἶ­ναι ὁ ἐμπνευστής, βοηθός, σκεπαστής καί συμπαραστάτης σ’ αὐ­τή τήν ἁγία πορεία, πού ἔχει ὡς τελικό προορισμό τό κοσμοσωτήριο Πάθος καί τήν λαμπρο­φόρο Ἀνάστασή Του, ὅπου εἴθε ὅλοι μας νά συναντηθοῦμε εὐφραι­νόμενοι καί ἀπα­στράπτοντες τήν καλήν καί εὐπρεπεστάτην ἀλλοίωσιν. Ἀμήν.

Εὐλογημένη καί σωτήρια Μεγάλη Τεσσαρακοστή.
Καλή Ἀνάσταση!

Διάπυρος εὐχέτης ὅλων σας πρός τόν Κύριον

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ὁ Σερρῶν καί Νιγρίτης Θεολόγος

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΙ ΝΙΓΡΙΤΗΣ

ΜΗΝΥΜΑ ΕΠΙ ΤΩ ΝΕΩ ΕΤΕΙ

«Προσέχετε, λοιπόν, καλά πῶς ζεῖτε· μήν ζεῖτε ὡς ἀσύνετοι, ἀλλ’ ὡς συνετοί. Νά χρησιμοποιεῖτε σωστά τόν χρόνο σας, γιατί ζοῦμε σέ πονηρούς καιρούς».¹

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Τό ἔλεος τοῦ ἁγίου Θεοῦ μᾶς ἀξιώνει γιά μιά ἀκόμη φορά στόν κύκλο τῆς ζωῆς μας νά εἰσέλθουμε μέ αἰσθήματα κατά Θεόν ἐλπίδος καί προσμονῆς σέ μία νέα χρονιά. Κόσμος καί χρόνος ὡς δύο πραγματικότητες ἦλθαν στήν ὕπαρξη, ἀπό τήν οὐσιοποιό, ἀγαθοποιό καί παντοδύναμη ἄκτιστη ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖνος παρήγαγε τά σύμπαντα «ἐξ οὐκ ὄντων» στό εἶναι. Πρίν ἀπό τήν δημιουργία τοῦ κτιστοῦ κόσμου, ἀοράτου καί ὁρατοῦ, δέν ὑπῆρχε ὁ χρόνος, παρά μόνον ὁ Τριαδικός Θεός. Στόν ἅγιο Θεό δέν ὑπάρχει ἡ ἔννοια τοῦ χρόνου. Ἐκεῖνος ὑπέρκειται τοῦ χρόνου καί ὡς δημιουργός του παραμένει ὑπέρχρονος, αἰώνιος, ἀμετάβλητος καί ἀδιάδοχος. Ἡ δημιουργία τοῦ χρόνου, ὡς τουλάχιστον τόν γνωρίζουμε, ἔχει ἀρχή καί τέλος, συνδέεται μέ τήν γένεση, ἐξέλιξη καί τόν τελικό σκοπό τῶν ὄντων, κυρίως δέ τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἕνας κατά τήν οὐσίαν Τριαδικός Θεός, δηλαδή ὁ ἐξ οὗ τά πάντα Θεός Πατήρ, ὁ δι’ οὗ τά πάντα Θεός Λόγος καί ὁ ἐν ᾧ τά πάντα Ἅγιον Πνεῦμα, ἐποίησε τά σύμπαντα καλά λίαν καί ἔθεσε ὡς κορωνίδα τοῦ δημιουργικοῦ Του ἔργου τόν κατ’ εἰκόνα Αὐτοῦ πλαστουργηθέντα καί πρός τήν ὁμοίωσιν Αὐτοῦ κληθέντα ἄνθρωπο. Ἡ ἐν χρόνῳ φιλάνθρωπος καί σωτηριώδης φανέρωσις τοῦ Θεοῦ στό θεανθρώπινο πρόσωπο τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος «χθές καί σήμερον ὁ αὐτός καί εἰς τούς αἰῶνας» (Ἑβρ. ιγ’, 8), ἐξαγιάζει τόν χρόνο καί τόν τοποθετεῖ στήν σωστή του προοπτική καί χρηστική ἀξία.

Μέ τήν ἐν χρόνῳ γέννηση τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ δίδεται μία νέα σωτηριολογική προοπτική στόν χρόνο. «Ὁ ἄναρχος ἄρχεται καί ὁ Λόγος σαρκοῦται». «Τό πάντων καινῶν καινότατον, τό μόνον καινόν ὑπό τόν ἥλιον θαῦμα», κατά τόν πρύτανη τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας Ἅγιο Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό. Μέ αὐτόν μάλιστα τόν πάνσοφο, δίκαιο καί φιλάνθρωπο τρόπο, χωρίς νά καταργεῖται ἡ προσωπική μας ἐλευθερία, πού ἀποτελεῖ θεμελιῶδες ἰδίωμα τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, παρέχεται ἡ δυνατότητα μετοχῆς τοῦ καθενός μας, σύμφωνα μέ τόν Ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, στήν κατά χάριν μέθεξη τῶν θείων ἐνεργειῶν. Ὁ θεόπλαστος καί θεοχώρητος πλέον ἄνθρωπος μέσα ἀπό τήν πίστη στόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, «ὅς ἐστιν εἰκών τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου» (Κολ. 1,15) καί τήν μετοχή του στό μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας, πού ὡς ἡ καινή κτίσις φανερώνει καί ὑπηρετεῖ ἐν κόσμῳ καί χρόνῳ τό μυστήριο τοῦ Χριστοῦ, μπορεῖ χαρισματικῶς νά καταστεῖ ἔνθεος, νά ἐπιτύχει τοῦ τέλους του, νά φθάσει στήν καθ’ ὁμοίωση Θεοῦ μακαρία καί ἀτελεύτητη ζωή, στούς «καινούς οὐρανούς καί γῆν καινήν…ἐν οἷς δικαιοσύνη κατοικεῖ» (Β’ Πετρ. 3,13). Ἡ ὀρθόδοξη πατερική διδασκαλία ἐκφράζει τόν θαυμασμό της γιά τό δημιουργικό ἔργο τοῦ Θεοῦ, λέγοντας ὅτι ὁ «ἐν σμικρῷ μέγας» ἄνθρωπος τοποθετημένος ἀπό τόν Δημιουργό του, ὡς ἱερεύς καί βασιλεύς, μέσα στήν κτίση καί ὡς σύνδεσμος τοῦ ἀοράτου καί ὁρατοῦ κόσμου, ἔχει τήν δυνατότητα νά τήν ἀπολαμβάνει δοξολογικῶς καί εὐχαριστιακῶς καί νά κινεῖται πρός ἕνωση μέ τό αἰώνιο ἀρχέτυπό του, τόν Θεό Λόγο, διά τοῦ Ὁποῖου ἔχει καί τήν προσαγωγή στόν Θεό Πατέρα. Ὁ ἄνθρωπος καλεῖται νά ἀγωνισθεῖ ἐν Χριστῷ καί μετά πάντων τῶν ἁγίων, μέσα στόν ἁγιασμένο χῶρο καί τρόπο ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ γιά τήν πνευματική καί ὀντολογική του ἀνακαίνιση, ὥστε μέ τήν παντοδύναμη χάριν τοῦ Θεοῦ, πού θεραπεύει τά ἀσθενῆ καί συμπληρώνει τά ἐλλείποντα, νά ἐργάζεται γιά τήν «εὐπρεπεστάτη καλήν ἀλλοίωσιν» καί τήν σωτηρία του. Ἡ Ἐκκλησία ὡς τό ἱερό πανδοχεῖο θεραπείας καί σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου ὑποστασιάζει τό αἰώνιο σήμερα τοῦ Θεοῦ, ὅπου κάθε ἄνθρωπος προσκαλεῖται μυστηριακῶς καί μέσα ἀπό τήν πίστη καί τήν μετάνοια νά ἐπιστρέψει στόν πατρικό του Οἶκο. Ἔτσι ὁ χρόνος ἐξαγιάζεται καί ἀποκτᾶ οὐσιαστικό νόημα καί ἀξία.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Ὁ ἄνθρωπος τῆς σημερινῆς ἐποχῆς ζεῖ μέσα στόν ραγδαίως μετα­βαλλόμενο καί ταραχώδη κόσμο τῶν θεαματικῶν ἐπιτυχι­ῶν ἀλλά καί τῶν τρα­γικῶν πτώσεων. Ὁ χρόνος τῆς παρούσης ζωῆς χαρί­ζεται ἀπό τήν θεία ἀγάπη στόν καθένα μας ὥστε μέ πίστη, εὐθικρισία, σύνεση, κοινωνικό καί φιλάδελφο πνεῦμα, συνέπεια καί εὐλάβεια νά τόν ἀξιοποιήσει πρός χάριν τῆς σωτηρίας, ἔτσι ὥστε τό παροδικό καί ἐφήμερο νά ὑπηρετοῦν τό οὐρά­νιο καί τό αἰώνιο. Στά χρόνια τῆς ζωῆς μας, μέ τά ὁποῖα μᾶς πιστώνει ἡ ἀγαθόδωρος πρόνοια τοῦ Θεοῦ, ὀφείλουμε νά ἀγωνιζόμαστε ὥστε νά γί­νονται ἐφαλτήριο γιά οὐρανοδρόμες ἀναβάσεις, γιά καλλιέργεια πνευματι­κή, γιά τήν ἐπίγνωση τοῦ θείου θελήματος, γιά εἰρήνη καί καταλλαγή μέ τόν ἑαυτό μας καί τόν πλησίον μας, γιά συνετή ὁριοθέτηση τοῦ σκοποῦ, τῶν ἀξιῶν καί τῶν προ­τεραιοτήτων τῆς ζωῆς μας, γιά ἔξοδο ἀπό τήν ἐγωπαθῆ αὐτάρκειά μας, γιά ἁγιασμό μας καί ἄνοιγμα στόν κόσμο τοῦ Θεοῦ. Μέσα στήν ἁγία Ἐκ­κλησία μας, ὅπου τά πάντα φωτίζονται, ἁγιάζονται, μεταμορφώνονται καί καινο­ποιοῦνται ἀπό τό ἀνέ­σπερο φῶς τοῦ Χριστοῦ, διδασκόμεθα νά ζοῦμε ἀγωνιζόμενοι πνευματικῶς γιά «τό νῦν», ὡς ἀληθῆ πρόγευση καί στά­διο προετοιμασίας τοῦ ἀτελεύτητου «ἀεί» τῆς ὑπέρχρονης Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Εὔχομαι, ἐγκαρδίως καί πατρικῶς, ὁ φιλάνθρωπος Θεός, νά εὐλογήσει δαψιλῶς τό νέο ἔτος 2023 ἀπό τόν ἀκένωτο πλοῦτο τῆς ἀγάπης Του, ὥστε νά εἶναι γιά ὅλους μας, τόν ἱερό κλῆρο, τίς μοναστικές ἀδελφότητες, τούς ἄρχοντες καί τόν φιλό­χριστο λαό τῆς ἁγιοφυλάκτου καί ἐνδόξου ἐπαρχίας μας, ἀλλά καί γιά τήν πατρίδα μας καί τόν κόσμο ὁλόκληρο, ἔτος θερμουργοῦ πίστεως, μετανοίας, ἁγιασμοῦ, σωτηρίας, εἰρήνης, ἀγάπης, ὑγείας καί εὐημερίας.

Εὐλογημένο καί σωτήριο τό νέο ἔτος 2023.
Μετ’ εὐχῶν ἐγκαρδίων καί ἀγάπης πολλῆς

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Σερρῶν καί Νιγρίτης Θεολόγος

Παραπομπές
1. «Βλέπετε οὖν πῶς ἀκριβῶς περιπατεῖτε, μὴ ὡς ἄσοφοι, ἀλλ’ ὡς σοφοί, ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσι» (Ἐφ. 5, 15-16).