ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ

από

ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ

Τῶ ἁγίω καί Μεγάλω Σαββάτω, τήν θεόσωμον Ταφήν καί τήν εἰς Ἅδου Κάθοδον τοῦ Κυρίου καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἑορτάζομεν. δι’ ὧν τῆς φθορᾶς τό ἡμέτερον γένος ἀνακληθέν. Πρός αἰωνίαν ζωήν μεταβέβηκε.

Τό Μ. Σάββατο εἶναι ἡ ἡμέρα τῆς μεγάλης σιωπῆς “Σιγησάτω πᾶσα σάρξ βροτεία καί στήτω μετά φόβου καί τρόμου καί μηδέν γήϊνον ἐν ἑαυτῆ λογιζέσθω”, λέγει χαρακτηριστικά τό χερουβικό τῆς ἡμέρας. Ὁ Κύριος βρίσκεται στόν τάφο, ὄχι γιά νά παραδοθεῖ στήν ἀφάνεια καί στήν φθορά τοῦ θανάτου, ἀλλά γιά νά συντρίψει “ὡς ζῶν νεκρός” τήν δύναμη τοῦ Ἅδου καί τοῦ θανάτου, “θανάτω θάνατον πατήσας”, καί νά λυτρώσει ὅλους ὅσους κατεῖχε ὁ Ἅδης στήν ἐξουσία του. Ἐντυπωσιακά ἐκφράζει τήν ἀλήθεια αὐτή ἕνα ἀπό τά Στιχηρά τοῦ Ἑσπερινοῦ: “Σήμερον ὁ Ἅδης στένων βοᾶ κατελύθη μου ἡ ἐξουσία”.
Ἔτσι τό Μ. Σάββατο δέν εἶναι ἡμέρα λύπης. Εἶναι προανάκρουσμα ἐλπίδος καί νίκης. Εἶναι προάγγελος τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου, ἀλλά καί τῆς δικῆς μας ἀναστάσεως. Γι’αὐτό καί κατά τήν ἡμέρα αὐτή θριαμβικά ἀκούγονται τά προφητικά λόγια, πού ἡ Ἐκκλησία τά κάνει παιᾶνα νίκης καί θριάμβου καί τά ἀπευθύνει σάν ἐγερτήριο πρός τόν κοιμώμενο Κύριο:

“Ἀνάστα ὁ θεός, κρῖνον τήν γῆν ὅτι σύ κατακληρονομήσει ἐν πᾶσι τοἱς ἔθνεσι”.

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ ΠΑΘΟΥΣ

από

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ ΠΑΘΟΥΣ

Τῆ ἁγία καί Μεγάλη Παρασκευῆ τά ἅγια καί σωτήρια καί φρικτά Πάθη τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐπιτελοῦμεν τούς ἐμπτυσμούς, τά ραπίσματα, τά κολαφίσματα, τάς ὕβρεις, τούς γέλωτας, τήν πορφυρᾶν χλαῖναν, τόν κάλαμον, τόν σπόγγον, τό ὄξος, τούς ἥλους, τήν λόγχην καί προπάντων τόν Σταυρόν, καί τόν θάνατον, ἅ δι’ ἡμᾶς ἑκών κατεδέξατο ἔτι δέ καί τήν τοῦ εὐγνώμος Ληστοῦ, τοῦ συσταυρωθέντος αὐτῶ, σωτήριον ἐν τῶ Σταυρῶ ὁμολογίαν.

<< Αὐτό εἶναι ὁλόκληρο τό νόημα, ὅλο τό βάθος τοῦ Σταυροῦ καί τοῦ Πάθους -σ’αὐτόν τό φαινομενικό θρίαμβο τοῦ κακοῦ, εἶναι πού στήν πραγματικότητα θριαμβεύει τό ἀγαθό. Γιατί ἡ νίκη τοῦ ἀγαθοῦ ξεκινᾶ ἀπό ἐδώ ἀκριβῶς, μέ τό ξεσκέπασμα τοῦ κακοῦ ὡς πραγματικά κακοῦ. Οἱ Ἰουδαῖοι γνωρίζουν πώς ψεύδονται. Ὁ Πιλάτος γνωρίζει πώς καταδικάζει σέ θάνατο ἕναν ἄνθρωπο πού εἶναι ἀπόλυτα ἀθῶος. Καί ὥρα μέ τήν ὥρα, βῆμα-βῆμα, μέσα στόν φοβερό αὐτό θρίαμβο τοῦ κακοῦ ἀρχίζει νά λάμπει τό φῶς τῆς νίκης ὁλοένα καί πιό λαμπερά. Ἡ νίκη μπορεῖ νά διαφανεῖ στή μετάνοια τοῦ σταυρωμένου ἐγκληματία, στά λόγια τοῦ κεντρυρίωνα πού ἐκτελοῦσε τή σταύρωση: “ἀληθῶς Θεοῦ υἱός ἦν οὖτος” (Ματθ. 27:54). Ὁ ἄνθρωπος πού πέθανε πάνω στό Σταυρό ὁλοκλήρωσε τή μαρτυρία Του. Καί μέσω αὐτῆς, ἀπό μέσα, – ὄχι ἀκόμα ἐξωτερικά – τό κακό καταστράφηκε, ἀποκαλύφθηκε καί ἀποκαλύπτεται συνέχεια ὡς κακό. Ἐπαναλαμβάνω, ὁ Σταυρός ἀρχίζει τή νίκη, ἡ ὁποία ἐκπληρώνεται μέ τό θάνατο καί τήν ἀνάσταση τοῦ Ἐσταυρωμένου>>.

π. Ἀλέξανδρος Σμέμαν

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

από

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Τῆ ἁγία καί μεγάλη Πέμπτη, οἱ τά πάντα καλῶς διαταξάμενοι Θεῖοι Πατέρες, ἀλληλοδιαδόχως ἔκ τε τῶν θείων Ἀποστόλων καί τῶν ἱερῶν Εὐαγγελίων, παραδεδώκασιν ἡμῖν τέσσερά τινα ἑορτάζειν: Τόν ἱερόν Νιπτῆρα, τόν Μυστικόν Δεῖπνον (δηλ. Τήν παράδοσιν τῶν καθ΄ἡμᾶς φρικτῶν Μυστηρίων), τήν ὑπερφυᾶ Προσευχήν καί τήν Προδοσίαν αὐτήν.

“Ὁ Χριστός σταυρώνεται ἐξαιτίας τῆς ἀγαθότητος Του, τῆς ἀγάπης Του, τοῦ ἐκτυφλωτικοῦ φωτός πού ἀναβλύζει ἀπ΄ Αὐτόν καί τό ὁποῖο ἀποτελεῖ κάτι πού οἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά τό ἀντέξουν. Δέν μποροῦν νά τό βαστάξουν, γιατί ξεσκεπάζει τό κακό πού ζοῦν μέσα τους καί τό ὁποῖο τό ἀπέκρυπταν ἀκόμη καί ἀπό τόν ἑαυτό τους. Αὐτός εἶναι ὁ τρόμος τοῦ πεπτωκότος κόσμου, πώς τό κακό δηλαδή ὄχι μόνο κυριαρχεῖ, ἀλλά καί προβάλλεται ὡς κάτι ἀγαθό πού κρύβεται πάντοτε πίσω ἀπό τήν προσωπίδα τοῦ ἀγαθοῦ. Τό κακό ἐγγυᾶται τήν επικυριαρχία του στόν κόσμο αὐτοπροβαλλόμενο ὡς ἀγαθό! Τώρα, καί στίς μέρες μας ἐπίσης, ἄνθρωποι σκλαβώνονται, δολοφονοῦνται, ἐξαπατῶνται, ἐμπαίζονται, συκοφαντῶνται καί καταστρέφονται πάντοτε ἐν ὀνόματι τοῦ καλοῦ, τής ἐλευθερίας καί τῆς φροντίδας γιά τήν ἀνθρωπότητα. Κάθε κακό διακηρύσσει πάντοτε ἕνα μόνο μήνυμα: “Εἶμαι ἀγαθό!”. Καί ὄχι μόνο το διακηρύσσει, ἀλλά καί άπαιτεῖ νά κραυγάζουν οἱ ἄνθρωποι ἀκούραστα σέ ἀπάντηση: “Εἶσαι ἀγαθό, εἶσαι ἐλευθερία, εἶσαι εὐτυχία”.

Τό κακό δέν θά μποροῦσε νά ἐπιτύχει καμιά ἀπολύτως νίκη, δέν θά μποροῦσε νά ἔχει καμιά ἀπολύτως νίκη, δέν θά μποροῦσε νά ἔχει καμιά ἀπολύτως δύναμη σ’αὐτό τόν κόσμο ἄν φανερωνόταν ἀνοιχτά ὡς κακό. Τό κακό θά θριαμβεύσει διά τῆς ἀπάτης, προσποιούμενο τό ἀγαθό. Καί αὐτή ἡ ἐξαπάτηση ἐπιτρέπει στόν ἄνθρωπο νά δικαιολογήσει τό μίσος, τό φόνο, τή σκλαβιά, τά ψέματα, τόν παραλογισμό. Ἀκριβῶς αύτή τήν ἀπάτη ξεσκεπάζει καί κατανικᾶ ὁ Χριστός. Τήν ἀποκαλύπτει καί τήν ξεσκεπάζει ὄχι μόνο διά τῶν λόγων Του, ἀλλά πρῶτα ἀπ’ὅλα διά τοῦ ἑαυτοῦ Του, διά τῆς ἰδίας τῆς ἐπιφανείας Του, διά τῆς παρουσίας Του.”

 

π. Ἀλέξανδρος Σμέμαν

ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ

από

ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ

Τῆ ἁγία καί μεγάλη Τρίτη τῆς τῶν δέκα παρθένων παραβολῆς, τῆς ἐκ τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου μνείαν ποιούμεθα.

Ἡ Μ. Τρίτη εἶναι ἀφιερωμένη κυρίως στήν παραβολή τῶν 10 παρθένων, πού μέ τήν συγκλονιστική περιπέτεια τους γεμίζουν τήν ὑμνολογία τῆς Μ. Τρίτης, ἀλλά και τῶν ἄλλων ἡμερῶν. “Ἡ προσδοκία τοῦ Νυμφίου, ὁ ὕπνος, ἡ ἀγωνία τῶν μωρῶν παρθένων, ἡ χαρά τῶν φρονίμων, ἡ μεγαλοπρεπής πομπή, οἱ γάμοι, ὅλα αὐτά, πού ἀποτελοῦν παραβολικές παραστάσεις τῆς ὁλόλαμπρης βασιλείας τοῦ Μεσσίου καί ἀπεικονίσεις τῆς δικῆς μας ἀδυναμίας καί μακρότητος, προκάλεσαν βαθειά συγκίνηση στίς καρδιές των ὑμνογράφων”, οἱ ὁποῖοι μέ πίστη θερμή καί εὐλάβεια μεγάλη μεταδίδουν τήν συγκίνηση καί στίς δικές μας καρδιές.

Ἡ παραβολή τῶν 10 παρθένων καί τά τροπάρια τῆς ἡμέρας εἶναι ἕνα ἀφυπνιστικό σάλπισμα γιά τήν παρουσία τοῦ Χριστοῦ, πού ἔρχεται ἀπροσδόκητα, “ἐν τώ μέσω τῆς νυκτός”.

Ἐπίσης θυμόμαστε καί τήν παραβολή τῶν ταλάντων, πού μᾶς δίνει τό σύνθημα τῆς ἀξιοπονήσεως τῶν χαρισμάτων πού ὁ καθένας ἔχει.