Ποῖος ἐνίκησε τὸν Διάβολον
… Διὰ τοῦτο πρῶτον πάντων τὸ “γνῶθι σαὐτόν”. Ἤγουν νὰ γνωρίσῃς τὸν ἑαυτόν σου, ὁποῖος εἶσαι. Ὁποῖος εἶσαι τῇ ἀληθείᾳ, ὄχι ὁποῖος νομίζεις ἐσὺ ὅτι εἶσαι. Μὲ τὴν γνῶσιν αὐτὴν γίνεσαι ὁ σοφώτερος τῶν ἀνθρώπων.
Μὲ τοιαύτην ἐπίγνωσιν καὶ εἰς ταπείνωσιν ἔρχεσαι καὶ χάριν λαµβάνεις παρὰ Κυρίου. Εἰ δὲ καὶ δὲν ἀποκτήσεις αὐτογνωσίαν, ἀλλ ὑπολογίζεις εἰς µόνον τὸν κόπον σου, γνώριζε ὅτι πάντοτε μακρὰν τῆς ὁδοῦ θὰ εὑρίσκεσαι. Διότι δὲν λέγει ὁ Προφήτης: “ἰδέ, Κύριε, τὸν κόπον µου”, ἀλλὰ “Ἰδέ, λέγει, τὴν ταπείνωσίν µου καὶ τὸν κόπον µου”. Ὁ κόπος εἶναι διὰ τὸ σῶμα, ἡ ταπείνωσις διὰ τὴν ψυχήν· καὶ πάλιν τὰ δύο ὁμοῦ, κόπος καὶ ταπείνωσις, δι ὅλον τὸν ἄνθρωπον.
Ποῖος ἐνίκησε τὸν Διάβολον; Αὐτὸς ποὺ ἐγνώρισε τὴν ἰδίαν ἀσθένειαν, τὰ πάθη καὶ ἐλαττώματα, ὅπου ἔχει. Ὁ φοβούμενος νὰ γνωρίσῃ ἑαυτὸν, αὐτὸς μακρὰν τῆς γνώσεως μένει καὶ ἄλλο τίποτε δὲν ἀγαπᾷ παρὰ νὰ βλέπῃ µόνον λάθη στοὺς ἄλλους καὶ νὰ τοὺς κρίνῃ. Αὐτὸς δὲν βλέπει εἰς ἄλλους χαρίσµατα, ἀλλὰ µόνον, ἐλαττώματα· δὲν βλέπει εἰς ἑαυτὸν ἑλαττώματα, παρὰ µόνον χαρίσματα. Καὶ τοῦτο εἶναι ἀληθῶς τὸ ὑστέρημα ὅπου πάσχοµεν ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι τοῦ ὀγδόου αἰῶνος· ὅπου δὲν ἀναγνωρίζομεν ὁ εἷς τοῦ ἑτέρου τὸ χάρισμα. Ὁ ἕνας ὑστερεῖται πολλά, μὰ οἱ πολλοὶ τὰ ἔχουσιν ὅλα. Αὐτὸ ὅπου ἔχει ὁ ἕνας δὲν τὸ ἔχει ὁ ἄλλος. Καί, ἄν ἀναγνωρίζωμεν τοῦτο, πολλὴ ταπείνωσις γίνεται. Καθότι τιμᾶται καὶ δοξάζεται ὁ Θεός, ὅστις ποικιλοτρόπως ἐστόλισε τοὺς ἀνθρώπους καὶ ὑπέδειξεν ἀνισότητα εἰς ὅλα του τὰ δημιουργήµατα. Ὄχι καθώς πασχίζουν οἱ ἀσεβεῖς νὰ φέρουν ἰσότητα ἀνατρέποντες τὴν θείαν Δημιουργίαν. Ὁ Θεὸς τὰ πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησεν.
Ὅθεν, τέκνον µου, τώρα ποὺ εἶναι ἀρχὴ φρόντισε νὰ γνωρίσῃς τὸν ἑαυτόν σου καλῶς, διὰ νὰ βάλῃς θεμέλιον στερεὸν τὴν ταπείνωσιν. Φρόντισε νὰ µάθῃς τὴν ὑπακοήν, νὰ ἀποκτήσῃς τὴν εὐχήν.
Τὸ “Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με” ἄς εἶναι ἡ ἀναπνοή σου.
Μὴ ἀφήνῃς τὸν νοῦν σου ἀργὸν, διὰ νὰ μὴ διδαχθῇς τὰ κακά. Μὴ ἀφήνεσαι νὰ κυττάζῃς τὰς ἑλλείψεις τῶν ἄλλων, διότι, χωρὶς νὰ τὸ ἐννοῇς, θὰ εὑρίσκεσαι συνεργὸς τοῦ πονηροῦ καὶ ἀπρόκοπος εἰς τὸ ἀγαθόν. Μὴ συµµαχῇς ἐν ἀγνοίᾳ μὲ τὸν ἐχθρὸν τῆς ψυχῆς σου.
Ὡς πολυµήχανος ὁ ἐχθρὸς γνωρίζει καλῶς νὰ κρύπτεται πίσω ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τίς ἀδυναμίες.
Ὁπότε διὰ νὰ κτυπήσῃς αὐτόν, πρέπει νὰ πολεμήσῃς, νὰ θανατώσῃς τὸν ἑαυτόν σου — ὅλα τὰ πάθη.
Ὅταν ὁ παλαιὸς ἄνθρωπος ἀποθάνῃ, τότε θὰ καταργηθῇ ἡ δύναμις τοῦ ἐχθροῦ καὶ ἀντικειμένου.
Δεν εἶναι ἡμῶν ἡ πάλη πρὸς ἄνθρωπον, ὅπου τυχὸν ἡμπορεῖς νὰ τὸν θανατώσῃς µυριοτρόπως, ἀλλὰ εἶναι πρὸς τὰς ἀρχὰς καὶ ἐξουσίας τοῦ σκότους. Δὲν πολεμοῦνται μὲ γλυκὰ καὶ λουκούµια, ἀλλὰ μὲ δακρύων ὀχετούς, μὲ πόνον ψυχῆς ἕως θανάτου, μὲ ἄκραν ταπείνωσιν καὶ ὑπομονήν. Νά τρέχῃ αἷμα ἀπὸ ὑπερκόπωσιν τῆς εὐχῆς. Νὰ πέφτῃς ᾿βδοµάδες ἐξηντλημένος ὡς βαρειὰ ἀσθενής. Καὶ νὰ μὴν παραιτῆσαι τῆς µάχης, ἕως νὰ νικηθοῦν καὶ ὑποχωρήσουν οἱ δαίµονες. Ὁπότε λαμβάνεις ἐλευθερίαν παθῶν.
Καὶ λοιπόν, τέκνον µου, βίασε σεαὐτὸν ἐξ ἀρχῆς νὰ εἰσέλθῃς διὰ τῆς στενῆς πύλης· διότι µόνη αὐτὴ εἰσάγει εἰς τὴν εὐρυχωρίαν τοῦ Παραδείσου. Κόπτε καθ᾽ ἡμέραν καὶ ὥραν τὸ θέλημά σου καὶ μὴ ζητῇς ἄλλην ὁδὸν πλὴν αὐτῆς. Αὐτὴν ἐπεριπάτησαν οἱ πόδες τῶν ὁσίων Πατέρων. Ἀποκάλυψον καὶ σὺ πρὸς Κύριον τὴν ὁδόν σου καὶ αὐτὸς σὲ ὁδηγήσει. Ἀποκάλυψον εἰς τὸν Γέροντα τοὺς λογισμούς σου καὶ αὐτὸς σὲ θεραπεύει. Μὴ κρύψῃς ποτὲ λογισµόν σου, διότι ἐντὸς αὐτοῦ εὑρίσκεται κεκρυµµένη ἡ πονηρία τοῦ διαβόλου· ἐν τῷ λέγειν ἀφανίζεται. Μὴ ἀποκαλύψῃς σφάλμα ἑτέρου, εἰς δικαίωσιν ἐδικήν σου, διότι εὐθὺς ἡ χάρις ἀποκαλύπτει τὰ ἰδικά σου, ὅπου μέχρι τοῦ νῦν σὲ ἐσκέπαζεν. Ὅσον ἐσὺ ἐν ἀγάπῃ σκεπάζεις τὸν ἀδελφόν, τοσοῦτον ἡ χάρις θάλπει καὶ φυλάττει σε ἀπὸ συκοφαντίας ἀνθρώπων.
Διὰ δὲ τὸν ἄλλον ἀδελφὸν ὅπου λέγεις, φαίνεται ὅτι ἔχει ἀνεξομολόγητες ἁμαρτίες, ἐπειδὴ ἐντρέπεται νὰ τὲς εἰπῇ εἰς τὸν Γέροντα. Καὶ δι αὐτὸ λαμβάνει χώραν ὁ πειρασμός. Ὅμως πρέπει νὰ διορθώσῃ αὐτὸ τὸ ἄτοπον. Διότι χωρὶς ἐξομολόγησιν καθαρὰν ὁ ἄνθρωπος δὲν καθαρίζεται. Καὶ εἶναι κρῖμα νὰ ἐμπαίζεται ἀπὸ τὸν δαίμονα. Εἰς τὸ βάθος εἶναι κρυμμένος ἐγωϊσμός. Ὁ Κύριος νὰ φωτίσῃ νὰ ἔλθῃ εἰς αἴσθησιν.
Σὺ εὔχου καὶ ἔχε ἀγάπην εἰς αὐτὸν καὶ εἰς πάντας· πλὴν φύλαττε σεαὐτὸν ἀπὸ πάντων.
Πάντως τώρα ποὺ εἰσῆλθες στὸ στάδιον ἔχεις νὰ δοκιµάσῃς πολλῶν εἰδῶν πειρασμοὺς καὶ ἑτοιμάζου νὰ κάµῃς ὑπομονήν. Λέγε διαρκῶς τὴν εὐχὴν καὶ ὁ Κύριος θὰ σὲ βοηθήσῃ μὲ τὴν χάριν Του. Δὲν εἶναι ποτὲ οἱ πειρασμοὶ, τῆς χάριτος ἰσχυρότεροι.
Πηγή: Ἔκφρασις Μοναχικῆς Ἐμπειρίας | Γέροντος Ἰωσήφ | Ἔκδοσις Ἱερᾶς Μονῆς Φιλοθέου