Ετήσιο Ορθόδοξο Εορτολόγιο

Ποῖος ἐνίκησε τὸν Διάβολον

… Διὰ τοῦτο πρῶτον πάντων τὸ “γνῶθι σαὐτόν”. Ἤγουν νὰ γνωρίσῃς τὸν ἑαυτόν σου, ὁποῖος εἶσαι. Ὁποῖος εἶσαι τῇ ἀληθείᾳ, ὄχι ὁποῖος νομίζεις ἐσὺ ὅτι εἶσαι. Μὲ τὴν γνῶσιν αὐτὴν γίνεσαι ὁ σοφώτερος τῶν ἀνθρώπων.
Μὲ τοιαύτην ἐπίγνωσιν καὶ εἰς ταπείνωσιν ἔρχεσαι καὶ χάριν λαµβάνεις παρὰ Κυρίου. Εἰ δὲ καὶ δὲν ἀποκτήσεις αὐτογνωσίαν, ἀλλ ὑπολογίζεις εἰς µόνον τὸν κόπον σου, γνώριζε ὅτι πάντοτε μακρὰν τῆς ὁδοῦ θὰ εὑρίσκεσαι. Διότι δὲν λέγει ὁ Προφήτης: “ἰδέ, Κύριε, τὸν κόπον µου”, ἀλλὰ “Ἰδέ, λέγει, τὴν ταπείνωσίν µου καὶ τὸν κόπον µου”. Ὁ κόπος εἶναι διὰ τὸ σῶμα, ἡ ταπείνωσις διὰ τὴν ψυχήν· καὶ πάλιν τὰ δύο ὁμοῦ, κόπος καὶ ταπείνωσις, δι ὅλον τὸν ἄνθρωπον.

Ποῖος ἐνίκησε τὸν Διάβολον; Αὐτὸς ποὺ ἐγνώρισε τὴν ἰδίαν ἀσθένειαν, τὰ πάθη καὶ ἐλαττώματα, ὅπου ἔχει. Ὁ φοβούμενος νὰ γνωρίσῃ ἑαυτὸν, αὐτὸς μακρὰν τῆς γνώσεως μένει καὶ ἄλλο τίποτε δὲν ἀγαπᾷ παρὰ νὰ βλέπῃ µόνον λάθη στοὺς ἄλλους καὶ νὰ τοὺς κρίνῃ. Αὐτὸς δὲν βλέπει εἰς ἄλλους χαρίσµατα, ἀλλὰ µόνον, ἐλαττώματα· δὲν βλέπει εἰς ἑαυτὸν ἑλαττώματα, παρὰ µόνον χαρίσματα. Καὶ τοῦτο εἶναι ἀληθῶς τὸ ὑστέρημα ὅπου πάσχοµεν ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι τοῦ ὀγδόου αἰῶνος· ὅπου δὲν ἀναγνωρίζομεν ὁ εἷς τοῦ ἑτέρου τὸ χάρισμα. Ὁ ἕνας ὑστερεῖται πολλά, μὰ οἱ πολλοὶ τὰ ἔχουσιν ὅλα. Αὐτὸ ὅπου ἔχει ὁ ἕνας δὲν τὸ ἔχει ὁ ἄλλος. Καί, ἄν ἀναγνωρίζωμεν τοῦτο, πολλὴ ταπείνωσις γίνεται. Καθότι τιμᾶται καὶ δοξάζεται ὁ Θεός, ὅστις ποικιλοτρόπως ἐστόλισε τοὺς ἀνθρώπους καὶ ὑπέδειξεν ἀνισότητα εἰς ὅλα του τὰ δημιουργήµατα. Ὄχι καθώς πασχίζουν οἱ ἀσεβεῖς νὰ φέρουν ἰσότητα ἀνατρέποντες τὴν θείαν Δημιουργίαν. Ὁ Θεὸς τὰ πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησεν.

Ὅθεν, τέκνον µου, τώρα ποὺ εἶναι ἀρχὴ φρόντισε νὰ γνωρίσῃς τὸν ἑαυτόν σου καλῶς, διὰ νὰ βάλῃς θεμέλιον στερεὸν τὴν ταπείνωσιν. Φρόντισε νὰ µάθῃς τὴν ὑπακοήν, νὰ ἀποκτήσῃς τὴν εὐχήν.

Τὸ “Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με” ἄς εἶναι ἡ ἀναπνοή σου.

Μὴ ἀφήνῃς τὸν νοῦν σου ἀργὸν, διὰ νὰ μὴ διδαχθῇς τὰ κακά. Μὴ ἀφήνεσαι νὰ κυττάζῃς τὰς ἑλλείψεις τῶν ἄλλων, διότι, χωρὶς νὰ τὸ ἐννοῇς, θὰ εὑρίσκεσαι συνεργὸς τοῦ πονηροῦ καὶ ἀπρόκοπος εἰς τὸ ἀγαθόν. Μὴ συµµαχῇς ἐν ἀγνοίᾳ μὲ τὸν ἐχθρὸν τῆς ψυχῆς σου.

Ὡς πολυµήχανος ὁ ἐχθρὸς γνωρίζει καλῶς νὰ κρύπτεται πίσω ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τίς ἀδυναμίες.
Ὁπότε διὰ νὰ κτυπήσῃς αὐτόν, πρέπει νὰ πολεμήσῃς, νὰ θανατώσῃς τὸν ἑαυτόν σου — ὅλα τὰ πάθη.
Ὅταν ὁ παλαιὸς ἄνθρωπος ἀποθάνῃ, τότε θὰ καταργηθῇ ἡ δύναμις τοῦ ἐχθροῦ καὶ ἀντικειμένου.
Δεν εἶναι ἡμῶν ἡ πάλη πρὸς ἄνθρωπον, ὅπου τυχὸν ἡμπορεῖς νὰ τὸν θανατώσῃς µυριοτρόπως, ἀλλὰ εἶναι πρὸς τὰς ἀρχὰς καὶ ἐξουσίας τοῦ σκότους. Δὲν πολεμοῦνται μὲ γλυκὰ καὶ λουκούµια, ἀλλὰ μὲ δακρύων ὀχετούς, μὲ πόνον ψυχῆς ἕως θανάτου, μὲ ἄκραν ταπείνωσιν καὶ ὑπομονήν. Νά τρέχῃ αἷμα ἀπὸ ὑπερκόπωσιν τῆς εὐχῆς. Νὰ πέφτῃς ᾿βδοµάδες ἐξηντλημένος ὡς βαρειὰ ἀσθενής. Καὶ νὰ μὴν παραιτῆσαι τῆς µάχης, ἕως νὰ νικηθοῦν καὶ ὑποχωρήσουν οἱ δαίµονες. Ὁπότε λαμβάνεις ἐλευθερίαν παθῶν.

Καὶ λοιπόν, τέκνον µου, βίασε σεαὐτὸν ἐξ ἀρχῆς νὰ εἰσέλθῃς διὰ τῆς στενῆς πύλης· διότι µόνη αὐτὴ εἰσάγει εἰς τὴν εὐρυχωρίαν τοῦ Παραδείσου. Κόπτε καθ᾽ ἡμέραν καὶ ὥραν τὸ θέλημά σου καὶ μὴ ζητῇς ἄλλην ὁδὸν πλὴν αὐτῆς. Αὐτὴν ἐπεριπάτησαν οἱ πόδες τῶν ὁσίων Πατέρων. Ἀποκάλυψον καὶ σὺ πρὸς Κύριον τὴν ὁδόν σου καὶ αὐτὸς σὲ ὁδηγήσει. Ἀποκάλυψον εἰς τὸν Γέροντα τοὺς λογισμούς σου καὶ αὐτὸς σὲ θεραπεύει. Μὴ κρύψῃς ποτὲ λογισµόν σου, διότι ἐντὸς αὐτοῦ εὑρίσκεται κεκρυµµένη ἡ πονηρία τοῦ διαβόλου· ἐν τῷ λέγειν ἀφανίζεται. Μὴ ἀποκαλύψῃς σφάλμα ἑτέρου, εἰς δικαίωσιν ἐδικήν σου, διότι εὐθὺς ἡ χάρις ἀποκαλύπτει τὰ ἰδικά σου, ὅπου μέχρι τοῦ νῦν σὲ ἐσκέπαζεν. Ὅσον ἐσὺ ἐν ἀγάπῃ σκεπάζεις τὸν ἀδελφόν, τοσοῦτον ἡ χάρις θάλπει καὶ φυλάττει σε ἀπὸ συκοφαντίας ἀνθρώπων.

Διὰ δὲ τὸν ἄλλον ἀδελφὸν ὅπου λέγεις, φαίνεται ὅτι ἔχει ἀνεξομολόγητες ἁμαρτίες, ἐπειδὴ ἐντρέπεται νὰ τὲς εἰπῇ εἰς τὸν Γέροντα. Καὶ δι αὐτὸ λαμβάνει χώραν ὁ πειρασμός. Ὅμως πρέπει νὰ διορθώσῃ αὐτὸ τὸ ἄτοπον. Διότι χωρὶς ἐξομολόγησιν καθαρὰν ὁ ἄνθρωπος δὲν καθαρίζεται. Καὶ εἶναι κρῖμα νὰ ἐμπαίζεται ἀπὸ τὸν δαίμονα. Εἰς τὸ βάθος εἶναι κρυμμένος ἐγωϊσμός. Ὁ Κύριος νὰ φωτίσῃ νὰ ἔλθῃ εἰς αἴσθησιν.
Σὺ εὔχου καὶ ἔχε ἀγάπην εἰς αὐτὸν καὶ εἰς πάντας· πλὴν φύλαττε σεαὐτὸν ἀπὸ πάντων.

Πάντως τώρα ποὺ εἰσῆλθες στὸ στάδιον ἔχεις νὰ δοκιµάσῃς πολλῶν εἰδῶν πειρασμοὺς καὶ ἑτοιμάζου νὰ κάµῃς ὑπομονήν. Λέγε διαρκῶς τὴν εὐχὴν καὶ ὁ Κύριος θὰ σὲ βοηθήσῃ μὲ τὴν χάριν Του. Δὲν εἶναι ποτὲ οἱ πειρασμοὶ, τῆς χάριτος ἰσχυρότεροι.

Πηγή: Ἔκφρασις Μοναχικῆς Ἐμπειρίας | Γέροντος Ἰωσήφ | Ἔκδοσις Ἱερᾶς Μονῆς Φιλοθέου

Ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Ἑβδομάδα:
Ἀνάσταση: τὸ συγκλονιστικότερο γεγονὸς τῆς ἱστορίας

Δὲν εἶναι εὔκολο νὰ κατανοήσουμε τὴν ψυχικὴ διάθεση τῶν ἁγίων μυροφόρων γυναικῶν τὸ πρωινὸ τῆς πρώτης Κυριακῆς τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας. Ξάγρυπνες καὶ πονεμένες ἐπισκέφθηκαν τὸν Τάφο τοῦ Κυρίου γιὰ νὰ Τοῦ προσφέρουν τὰ μύρα τῆς λατρείας τους· κι ἀντὶ γι᾿ αὐτό, βρῆκαν ἕναν ἀνοιχτὸ καὶ ἄδειο Τάφο κι ἕναν ἄγγελο νὰ τὶς πληροφορεῖ τὸ ἀπίστευτο, ὅτι ἀναστήθηκε ὁ Κύριος… «Καὶ ἐξεθαμβήθησαν» ἀπὸ τὴ θεωρία τοῦ ἀγγέλου· «τρόμος καὶ ἔκστασις» τὶς κατέλαβε στὸ ἄκουσμα τῆς παράδοξης ἀναγγελίας (βλ. Μάρκ. ις´ 5-8)!

Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Ἀρχηγοῦ τῆς πίστεώς μας, ποὺ γιορτάζουμε τόσο λαμπρά, μὲ τόση διάρκεια, ὅση καμία ἄλλη ἑορτή, καὶ μὲ σταθερὴ ἑβδομαδιαία ἐπανάληψη, εἶχε ἀσύλληπτες εὐεργετικὲς συνέπειες στὸ ἀνθρώπινο γένος. Ἦταν μία ἔκρηξη ζωοποιοῦ φωτὸς ποὺ φώτισε τὰ σύμπαντα, σύνολη τὴν ὁρατὴ καὶ ἀόρατη Δημιουργία· μία ἔκρηξη ποὺ σκόρπισε ὄχι τὸν θάνατο, ἀλλὰ τὴ ζωὴ καὶ νέκρωσε τὸν θάνατο, κατέλυσε τὸ βασίλειο τοῦ σκότους καὶ ἐκμηδένισε ὁριστικὰ τὴν κυριαρχία τοῦ διαβόλου ἐπάνω στὸν ἄνθρωπο· ἕνα γεγονὸς ποὺ ἐκτείνεται στὴν ἀπέραντη αἰωνιότητα.

Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς μὲ τὴν Ἀνάστασή του ἐπιτέλεσε σωτήρια διάβαση γιὰ τὸ ἀνθρώπινο γένος: Βρισκόμασταν κάτω ἀπὸ τὴν ἐξουσία τοῦ θανάτου καὶ μᾶς ὁδήγησε στὴν ἀληθινὴ ζωή· ἤμασταν μέσα στὸ σκοτάδι τῆς κάθε εἴδους ἁμαρτίας, τῆς ἄγνοιας, τῆς πλάνης καὶ τῆς ἀπελπισίας καὶ μᾶς ὁδήγησε στὸ «θαυμαστὸν αὐτοῦ φῶς» (Α´ Πέτρ. β´ 9). Ἀδιαπέραστη ἄβυσσος χωρίζει τὶς δύο καταστάσεις, τὴν ἔσχατη ἀθλιότητα ἀπὸ τὴν ἀπόλυτη μακαριότητα. Κανεὶς δὲν μποροῦσε νὰ μᾶς περάσει, οὔτε ἄγγελος οὔτε ἄνθρωπος. Ὁ Κύριος μᾶς ἐλέησε καὶ μᾶς πέρασε διὰ τοῦ Σταυροῦ καὶ τῆς Ἀναστάσεώς του.

Μὲ τὸν σωματικὸ θάνατο διασπάσθηκε ἡ φύση μας: ἡ ψυχὴ χωριζόταν ἀπὸ τὸ σῶμα καὶ κατερχόταν στὸν Ἅδη, ἐνῶ τὸ σῶμα γινόταν «σκωλήκων βρῶμα (=τροφή) καὶ δυσωδία». Ἀνθρωπίνως δὲν ὑπῆρχε καμία προοπτικὴ ἐπανενώσεώς τους. Διὰ τῆς Ἀναστάσεως ὅμως ἀποκαταστάθηκε ἡ ἀνθρώπινη φύση ὡς ψυχοσωματικὴ ἑνότητα· διότι ὁ ἀναστὰς Κύριος ἔγινε «ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων» (Α´ Κορ. ιε´ 20), ὁ πρῶτος ἀπὸ τοὺς νεκροὺς ποὺ ἀναστήθηκε, ἐξασφαλίζοντας τὴν ἀνάσταση ὅλων ἀνεξαιρέτως τῶν νεκρῶν! Θὰ ἔλθει δὲ ἡμέρα, κατὰ τὴν ὁποία θ᾿ ἀδειάσουν ὅλοι οἱ τάφοι, ὅλα τὰ ὀστεοφυλάκια! Θὰ ἑνωθοῦν ὅλα τὰ νεκρὰ σώματα, τὸ καθένα μὲ τὴν ψυχὴ ἐκείνου στὸν ὁποῖο ἀνήκει, σὲ μιὰ ἑνότητα ἀδιάλυτη πλέον στὴν ἀπέραντη αἰωνιότητα! Τότε πιὰ τὰ σώματα δὲν θὰ ἐπιδέχονται θάνατο! Τότε θὰ ἐκπληρωθεῖ ἡ προφητεία: «Κατεπόθη ὁ θάνατος εἰς νῖκος (=ὁλοκληρωτικά)» (Α΄ Κορ. ιε΄ 54)!

Τὸ συγκλονιστικότερο καὶ οὐσιαστικότερο ὡστόσο εἶναι ὅτι μὲ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Σωτῆρος ἀποκαταστάθηκε ἡ κοινωνία τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν Θεό, αὐτὸ γιὰ τὸ ὁποῖο δημιουργηθήκαμε, αὐτὸ ἀκριβῶς στὸ ὁποῖο ἔγκειται ἡ εὐτυχία μας, τὸ νὰ ἐντρυφοῦμε δηλαδὴ στὸν Θεό, νὰ εἴμαστε ἑνωμένοι μαζί Του. Καὶ αὐτὸ εἶναι πραγματικότητα, διότι μᾶς συγχωρήθηκαν οἱ ἁμαρτίες, τὸ μόνο ἐμπόδιο γι᾿ αὐτὴ τὴν κοινωνία. «Μηδεὶς ὀδυρέσθω πταίσματα», διακηρύσσει πανηγυρικὰ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος· «συγγνώμη γὰρ ἐκ τοῦ τάφου ἀνέτειλε». Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου εἶναι ἀπόδειξη ὅτι ἄδικα Τὸν σταύρωσαν οἱ ἄρχοντες τοῦ Ἰσραήλ· ὅτι ἑκουσίως σταυρώθηκε «δίκαιος ὑπὲρ ἀδίκων» (Α´ Πέτρ. γ´ 18)· ὅτι ὁ Θεὸς Πατὴρ ἔκανε δεκτὴ τὴ θυσία τοῦ Υἱοῦ του γιὰ τὴ σωτηρία τῶν ἁμαρτωλῶν· ὅτι παρέχεται πλέον ἄφεση ἁμαρτιῶν.

Ὅμως ἐὰν ἡ ἀνάσταση τῶν σωμάτων ἐκτείνεται σὲ ὅλο τὸ ἀνθρώπινο γένος, ἡ ἀποκατάσταση τῆς κοινωνίας τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν Θεὸ παρέχεται μὲν ἀπὸ τὸν Ἀναστάντα, ἀλλὰ χωρὶς νὰ παραβιάζεται ἡ ἐλευθερία του· προϋποθέτει τὴ συμμετοχὴ τοῦ ἀνθρώπου, τὴν ὁλόθερμη πίστη του, ποὺ μεταφράζεται σὲ ἀγώνα μετανοίας καὶ ἁγιασμοῦ. Ἐὰν δὲν ἀνοίξει τὴν καρδιά του στὸν Κύριο ὁ κάθε ἄνθρωπος, ἡ ἀνάστασή του κατὰ τὴν ἔσχατη ἡμέρα θὰ εἶναι ἀνάσταση κρίσεως καὶ καταδίκης καὶ ὄχι ζωῆς. Σὲ αὐτὸ ἀκριβῶς ἔγκειται ἡ ὅλη προσπάθειά μας: νὰ μὴ μείνουμε ξένοι πρὸς τὴν ἀναγεννητικὴ δύναμη τῆς Ἀναστάσεως.

«Χριστὸς ἀνέστη», ἀδελφοί, «Χριστὸς ἀνέστη»! Ἂς ἐπαναλαμβάνουμε τὸν συγκλονιστικὸ χαιρετισμὸ μὲ νόημα, μὲ πίστη, μὲ ἐνθουσιασμό, ἐμβαθύνοντας στὴ σημασία του· προσμένοντας πότε θὰ ἔλθει ν᾿ ἀναστήσει καὶ τὴ δική μας ὕπαρξη. Τότε δὲν θὰ χορταίνουμε νὰ δοξάζουμε τὸν Ἀναστάντα σὲ ὅλη μας τὴ ζωὴ καὶ στοὺς ἀπέραντους αἰῶνες!

Πηγή: https://www.osotir.org/

Ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Ἑβδομάδα:
Ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας!

Τὴν ὀνομασία «Νυμφίος» δὲν τὴ δώσαμε ἐμεῖς στὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Ὁ Ἴδιος ἐπανειλημμένως ὀνόμασε τὸν Ἑαυτό του ἔτσι· εἴτε μιλώντας μὲ παραβολές, σὰν αὐτὴν τῶν δέκα παρθένων ποὺ περιμένουν τὸν νυμφίο, τὸν γαμπρό, γιὰ νὰ εἰσέλθουν μαζί του στὸ γαμήλιο τραπέζι· εἴτε ἀποκαλώντας ἀπευθείας τὸν Ἑαυτό του μὲ τὴν ὀνομασία αὐτή (βλ. Ματθ. θ΄ 15).

Ἀλλὰ καὶ ὁ τίμιος Πρόδρομος εἶχε ὀνομάσει τὸν Χριστὸ Νυμφίο. Αὐτὸς εἶναι ὁ Νυμφίος, εἶχε πεῖ στοὺς μαθητές του. Ἐγὼ εἶμαι ὁ φίλος τοῦ Νυμφίου, ὁ παράνυμφος, ὁ νυμφαγωγός. Ὁ Νυμφίος, ὁ Χριστός, Αὐτὸς εἶναι ποὺ ἔχει τὴ Νύμφη (βλ. Ἰω. γ΄ 29).

Ἀλλὰ ποιὰ εἶναι αὐτή;

Τὴν ἀπάντηση μᾶς τὴ δίνει πάλι ὁ Κύριος. Στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, ὁμιλώντας διὰ στόματος τῶν προφητῶν, ὀνομάζει τὸν Ἑαυτό του νυμφίο, μνήστορα, ποὺ ἔχει μνηστευθεῖ τὴ Σιών, τὴν Ἱερουσαλήμ, τὴ Συναγωγὴ τῶν Ἰουδαίων. Ἀλλὰ ἐπειδὴ αὐτὴ δὲν Τοῦ ἔδειξε πίστη συζυγική, γι᾿ αὐτὸ διαρρηγνύει τὴ σχέση του μ᾿ αὐτὴν καὶ συνάπτει τὸν Ἑαυτό του μὲ τὴ νέα Σιών, τὴ νέα Συναγωγή, δηλαδὴ τὴν Ἐκκλησία. Μάλιστα στὸν Ἡσαΐα (ξβ΄ [62] 5) ὁμιλεῖ γιὰ τὴν ἀγάπη, τὴ στοργή, τὴν εὐφροσύνη του κοντὰ στὴ Νύμφη του, τὴ νέα Ἱερουσαλήμ: «καὶ ἔσται ὃν τρόπον εὐφρανθήσεται νυμφίος ἐπὶ νύμφῃ, οὕτως εὐφρανθήσεται Κύριος ἐπὶ σοί».

Ἐκεῖ ὅμως ποὺ δίδεται ἡ κατεξοχὴν περιγραφὴ τοῦ Νυμφίου, τοῦ βασιλέως Χριστοῦ, καὶ μὲ ἀπαράμιλλο τρόπο ἐμφανίζεται ἡ ὡραιότητά του, εἶναι στὸ μυστικὸ βιβλίο «ᾎσμα ᾈσμάτων» ἀλλὰ καὶ στὸν 44ο Ψαλμό. Αὐτὸς εἶναι Ψαλμὸς Μεσσιακός, ὁ ὁποῖος φέρει τὴν ἐπιγραφὴ «ᾨδὴ ὑπὲρ τοῦ ἀγαπητοῦ» καὶ εἰκονίζει τὸν Νυμφίο Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ τὴ Νύμφη του Ἐκκλησία: «Ὡραῖος κάλλει παρὰ τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων». Εἶσαι ὁ πιὸ ὄμορφος ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. «Ἐξεχύθη χάρις ἐν χείλεσί σου» (στίχ. 3). Ἡ Χάρις ποὺ πλημμυρίζει τὸ ἐσωτερικό σου ξεχύνεται καὶ στὰ χείλη σου, ποὺ αἰχμαλωτίζουν μὲ τὴ γοητευτικὴ πειθὼ καὶ τὴν εὐγενὴ γλυκύτητα καὶ προσήνεια. Ἐξωτερικὴ ἀποτύπωση τῆς ἀπαράμιλλης ἁγιότητος τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, τοῦ Νυμφίου τῆς Ἐκκλησίας, τοῦ «κάλλει ὡραίου», τοῦ ὡραιότερου, θελκτικότερου, ἑλκυστικότερου, ἀγαπητότερου, ἁγιότερου Νυμφίου!

Γοητευμένη ἡ Νύμφη Ἐκκλησία ἀπὸ ὅλα αὐτά, ἔχοντας μπροστά της τὸν Νυμφίο της νὰ πάσχει γιὰ τὴ δική της ἀγάπη, Τοῦ μελωδεῖ ὅλα αὐτὰ τὰ γλυκύτατα, ἐράσμια, περιπαθὴ μελωδήματα τώρα, κατὰ τὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα. Τώρα ποὺ ὁ Χριστὸς βρίσκεται στὴν ἔσχατη ταπείνωσή του, στὴν τέλεια ἀδοξία του, στὸν πυθμένα τῆς ἀμορφίας του.

Συμβαίνει ὅμως αὐτὸ τὸ παράδοξο, διότι ἡ Ἐκκλησία γνωρίζει ὅτι ὁ Νυμφίος της περιῆλθε σ᾿ αὐτὴ τὴν οἰκτρὴ κατάσταση, προκειμένου νὰ ἀνακαινίσει τὴν ἴδια. Γνωρίζει ὅτι ἡ ἴδια ἦταν ἡ ἄσχημη, ἡ ἐξευτελισμένη, ἡ ρυτιδωμένη, ἡ γηρασμένη, ἡ ἀτιμασμένη λόγῳ τῆς ἁμαρτίας. Ἀλλὰ ὁ Κύριος ἔπαθε, «ἵνα αὐτὴν ἁγιάσῃ… ἵνα παραστήσῃ αὐτὴν ἑαυτῷ ἔνδοξον τὴν ἐκκλησίαν, μὴ ἔχουσαν σπίλον ἢ ρυτίδα ἤ τι τῶν τοιούτων, ἀλλ᾿ ἵνα ᾖ ἁγία καὶ ἄμωμος» (Ἐφ. ε΄ 26-27). Πῶς νὰ μὴν Τὸν θεωρεῖ ὡς τὸν ὡραιότατο καὶ γλυκύτατο Νυμφίο της;

Αὐτὸς εἶναι ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας. Τῆς Ἐκκλησίας γενικά, καὶ τῆς κάθε ψυχῆς εἰδικά. Καὶ τῆς δικῆς μας ψυχῆς Νυμφίος, μὲ τὴν ὁποία θέλει νὰ συναφθεῖ σὲ γάμο πνευματικό, σὲ ἄρρηκτη ἕνωση αἰώνιας πίστεως καὶ ἀφοσιώσεως ἀποκλειστικῆς· γιὰ νὰ τὴν καταστήσει ἔνδοξη καὶ αὐτὴν καὶ περικαλλή, τιμημένη βασιλικῶς κοντά Του.

Γι᾿ αὐτὸ ἔπαθε στὸν Σταυρὸ ὁ Νυμφίος Χριστός. Γι᾿ αὐτὸ κι ἐμεῖς, βλέποντάς Τον στὸ ἄχραντο Πάθος του καὶ ἐννοώντας τὴν ἀπύθμενη πρὸς ἐμᾶς ἀγάπη του, Τοῦ ὑποσχόμαστε αἰώνια πίστη καὶ ἀφοσίωση πλησίον Του!

Πηγή: https://www.osotir.org/

Το Πνεύμα του Τριωδίου

Άρχισε και φέτος το Τριώδιο. Μια εκκλησιαστική περίοδος δέκα εβδομάδων, που ξεκινά από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου και φτάνει μέχρι και το Μέγα Σάββατο. Μέσα στην περίοδο αυτή περιλαμβάνεται και η Μεγάλη Τεσσαρακοστή καθώς και η αγία και Μεγάλη Εβδομάδα.

Η ονομασία Τριώδιο οφείλεται στο ότι στις ιερές Ακολουθίες που τελούνται κάθε μέρα το πρωί στους ιερούς Ναούς μας κατά το διάστημα αυτό, τα τροπάρια του Κανόνος τις περισσότερες φορές είναι σε τρεις ομάδες, τρεις ωδές, ενώ τον άλλο καιρό είναι σε οκτώ ομάδες, οκτώ ωδές. Το βιβλίο που περιέχει όλες τις ιερές Ακολουθίες των ημερών αυτών ονομάζεται “Τριώδιον” και από αυτό πήρε την ονομασία της και όλη η περίοδος.

Το Τριώδιο είναι η πλέον κατανυκτική περίοδος της λειτουργικής μας ζωής. Τελούνται κατ’ αυτό ακολουθίες που βοηθούν την ψυχή μας να συναισθανθεί την κατάστασή της, να πονέσει για την αμαρτωλότητά της και να καταφύγει μετανοημένη και ταπεινή στο πέλαγος του ελέους του Θεού.

Μεγάλο Απόδειπνο, «Χαιρετισμοί» της Υπεραγίας Θεοτόκου, Κατανυκτικοί Εσπερινοί, Προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες, Λειτουργίες του Μεγάλου Βασιλείου τις πέντε εν συνεχεία Κυριακές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και προπάντων οι Ακολουθίες του Νυμφίου και των σεπτών παθών του Κυρίου. Όλα συγκινητικά, όλα βοηθητικά για τη μετάνοιά μας και για την ανύψωση της ψυχής μας από τα χαμηλά, τα κοσμικά και αμαρτωλά.

Οι θαυμάσιοι ιεροί ύμνοι της περιόδου αυτής, έργα αγίων υμνογράφων, και τα επιλεγμένα Αναγνώσματα από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη δημιουργούν στους Ναούς μας και στην καρδιά μας αγία και ιερή ατμόσφαιρα.

Αν θέλαμε με λίγες λέξεις να χαρακτηρίσουμε το πνεύμα του Τριωδίου, δε θα βρίσκαμε καλύτερες από αυτές με τις οποίες αρχίζει ένας ύμνος αυτών των ημερών: «Μετανοίας ο καιρός και δεήσεως ώρα», γράφει ο εμπνευσμένος ιερός υμνωδός. Αυτός δηλαδή ο καιρός, αυτή η περίοδος, είναι καιρός μετανοίας και προσευχής.

Μετάνοια πρώτα. Θα μας το θυμίσουν συγκλονιστικά η παραβολή του Ασώτου και το παράδειγμα της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Μετάνοια. Αλλαγή δηλαδή νου, νοοτροπίας, σκέψεων, επιθυμιών και λόγων. Να μη στριφογυρίζουν μέσα μας λογισμοί και πόθοι ακάθαρτοι και αμαρτωλοί. Να μην κυριεύουν το νου μας εγωιστικές και αλαζονικές σκέψεις σαν εκείνες του Φαρισαίου της Παραβολής. Να μη βρίσκει τόπο μέσα μας ο δαίμονας της κατάκρισης, της φλυαρίας και αργολογίας, της αρχομανίας και περιεργείας, όπως μας θυμίζει η κατανυκτική ευχή του οσίου Εφραίμ, που ακούγεται τις μέρες αυτές. Να μην έχει θέση στη ζωή μας η αμαρτία με κάθε της μορφή.

Αντιθέτως, να γεμίζει ο νους μας με αγίες και καθαρές σκέψεις, με αγαπητική διάθεση προς το Θεό και τους συνανθρώπους μας. Να παύσουν τα μάτια μας να στρέφονται προς την αμαρτία, προς τη ματαιότητα. Να παρακαλούμε το Θεό, όπως ο ιερός Ψαλμωδός, λέγοντας «απόστρεψον τους οφθαλμούς μου του μη ιδείν ματαιότητα» (Ψαλμ. 118, 37). Να μας βοηθά για να μη μας ελκύουν οι θεωρούμενες χαρές του κόσμου, που ζει χωρίς φόβο Θεού, ούτε να κολλά η καρδιά μας σε πράγματα πρόσκαιρα.

Αλλά να στρέφεται καθένας μας προς τα ουράνια, προς τα ανέκφραστα κάλλη του Παραδείσου και να αγωνιζόμαστε να στολίσουμε την ψυχή μας με τα άφθαρτα και αμάραντα και εύοσμα άνθη των αρετών. Με την αγάπη, με την ταπείνωση, με την καθαρότητα, με την πραότητα και την υπομονή. Με όλες τις αρετές που έδειξε με το παντέλειο παράδειγμά του ο Ιησούς Χριστός.

Αυτό σημαίνει μετάνοια. Αποστροφή προς την αμαρτία και πόθος και αγάπη για την αρετή. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, που τον προβάλλει προς μίμηση τις ημέρες αυτές η αγία Εκκλησία μας, έλεγε ότι μετάνοια είναι «το μισήσαι την αμαρτίαν και αγαπήσαι την αρετήν και εκκλίναι (να απομακρυνθείς) από του κακού και ποιήσαι το αγαθόν» (ΕΠΕ 11, 492).

Και μαζί με τη μετάνοια, είπαμε, και προσευχή. Περισσότερη και θερμότερη τώρα προσευχή. Γι’ αυτό συχνότερα μας καλεί αυτές τις μέρες η Εκκλησία μας στις ακολουθίες της για κοινή προσευχή, προσευχή με τα άλλα μέλη της Εκκλησίας μας. Και μαζί με την κοινή, και προσευχή ατομική στο σπίτι μας ή όπου αλλού μπορούμε. Προσευχή με τα λόγια των αγίων Πατέρων μας, που έχουν αποτυπωθεί στα βιβλία της Εκκλησίας μας. Αλλά και προσευχή αυτοσχέδια, με λόγια δικά μας, βγαλμένα από την καρδιά μας για την ψυχική μας κατάσταση, για κάθε τι που μας απασχολεί.

Προσευχή όμως σαν εκείνη του Τελώνη. Με συναίσθηση της αμαρτωλότητας και αναξιότητάς μας. Με ταπείνωση και συντριβή. Με εκζήτηση του ελέους και της ευσπλαχνίας του Θεού. Προσευχή που θα βοηθά στην ολοκλήρωση της μετάνοιας μας· που θα πηγάζει από τα δάκρυα της καρδιάς μας και θα την πλημμυρίζει και πάλι με γλυκερά δάκρυα. Η αληθινή προσευχή, έλεγε ο άγιος Ιωάννης της «Κλίμακος», που θα τον θυμηθούμε τις μέρες αυτές, είναι «δακρύων μήτηρ, αι πάλιν θυγάτηρ» (Λογ. 28, 1).

Όταν ζούμε έτσι την προσευχή και τη μετάνοια, θα ωφεληθούμε ουσιαστικά από το Τριώδιο. Και θα νιώσουμε πραγματικά τότε αναστημένοι ψυχικά, καθώς θα πανηγυρίζουμε τη λαμπροφόρο Ανάσταση του Κυρίου, στην οποία μάς οδηγεί το Τριώδιο.

Πηγή: https://xfd.gr/