Ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Ἑβδομάδα: Ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας!

Ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Ἑβδομάδα:
Ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας!

Τὴν ὀνομασία «Νυμφίος» δὲν τὴ δώσαμε ἐμεῖς στὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Ὁ Ἴδιος ἐπανειλημμένως ὀνόμασε τὸν Ἑαυτό του ἔτσι· εἴτε μιλώντας μὲ παραβολές, σὰν αὐτὴν τῶν δέκα παρθένων ποὺ περιμένουν τὸν νυμφίο, τὸν γαμπρό, γιὰ νὰ εἰσέλθουν μαζί του στὸ γαμήλιο τραπέζι· εἴτε ἀποκαλώντας ἀπευθείας τὸν Ἑαυτό του μὲ τὴν ὀνομασία αὐτή (βλ. Ματθ. θ΄ 15).

Ἀλλὰ καὶ ὁ τίμιος Πρόδρομος εἶχε ὀνομάσει τὸν Χριστὸ Νυμφίο. Αὐτὸς εἶναι ὁ Νυμφίος, εἶχε πεῖ στοὺς μαθητές του. Ἐγὼ εἶμαι ὁ φίλος τοῦ Νυμφίου, ὁ παράνυμφος, ὁ νυμφαγωγός. Ὁ Νυμφίος, ὁ Χριστός, Αὐτὸς εἶναι ποὺ ἔχει τὴ Νύμφη (βλ. Ἰω. γ΄ 29).

Ἀλλὰ ποιὰ εἶναι αὐτή;

Τὴν ἀπάντηση μᾶς τὴ δίνει πάλι ὁ Κύριος. Στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, ὁμιλώντας διὰ στόματος τῶν προφητῶν, ὀνομάζει τὸν Ἑαυτό του νυμφίο, μνήστορα, ποὺ ἔχει μνηστευθεῖ τὴ Σιών, τὴν Ἱερουσαλήμ, τὴ Συναγωγὴ τῶν Ἰουδαίων. Ἀλλὰ ἐπειδὴ αὐτὴ δὲν Τοῦ ἔδειξε πίστη συζυγική, γι᾿ αὐτὸ διαρρηγνύει τὴ σχέση του μ᾿ αὐτὴν καὶ συνάπτει τὸν Ἑαυτό του μὲ τὴ νέα Σιών, τὴ νέα Συναγωγή, δηλαδὴ τὴν Ἐκκλησία. Μάλιστα στὸν Ἡσαΐα (ξβ΄ [62] 5) ὁμιλεῖ γιὰ τὴν ἀγάπη, τὴ στοργή, τὴν εὐφροσύνη του κοντὰ στὴ Νύμφη του, τὴ νέα Ἱερουσαλήμ: «καὶ ἔσται ὃν τρόπον εὐφρανθήσεται νυμφίος ἐπὶ νύμφῃ, οὕτως εὐφρανθήσεται Κύριος ἐπὶ σοί».

Ἐκεῖ ὅμως ποὺ δίδεται ἡ κατεξοχὴν περιγραφὴ τοῦ Νυμφίου, τοῦ βασιλέως Χριστοῦ, καὶ μὲ ἀπαράμιλλο τρόπο ἐμφανίζεται ἡ ὡραιότητά του, εἶναι στὸ μυστικὸ βιβλίο «ᾎσμα ᾈσμάτων» ἀλλὰ καὶ στὸν 44ο Ψαλμό. Αὐτὸς εἶναι Ψαλμὸς Μεσσιακός, ὁ ὁποῖος φέρει τὴν ἐπιγραφὴ «ᾨδὴ ὑπὲρ τοῦ ἀγαπητοῦ» καὶ εἰκονίζει τὸν Νυμφίο Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ τὴ Νύμφη του Ἐκκλησία: «Ὡραῖος κάλλει παρὰ τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων». Εἶσαι ὁ πιὸ ὄμορφος ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. «Ἐξεχύθη χάρις ἐν χείλεσί σου» (στίχ. 3). Ἡ Χάρις ποὺ πλημμυρίζει τὸ ἐσωτερικό σου ξεχύνεται καὶ στὰ χείλη σου, ποὺ αἰχμαλωτίζουν μὲ τὴ γοητευτικὴ πειθὼ καὶ τὴν εὐγενὴ γλυκύτητα καὶ προσήνεια. Ἐξωτερικὴ ἀποτύπωση τῆς ἀπαράμιλλης ἁγιότητος τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, τοῦ Νυμφίου τῆς Ἐκκλησίας, τοῦ «κάλλει ὡραίου», τοῦ ὡραιότερου, θελκτικότερου, ἑλκυστικότερου, ἀγαπητότερου, ἁγιότερου Νυμφίου!

Γοητευμένη ἡ Νύμφη Ἐκκλησία ἀπὸ ὅλα αὐτά, ἔχοντας μπροστά της τὸν Νυμφίο της νὰ πάσχει γιὰ τὴ δική της ἀγάπη, Τοῦ μελωδεῖ ὅλα αὐτὰ τὰ γλυκύτατα, ἐράσμια, περιπαθὴ μελωδήματα τώρα, κατὰ τὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα. Τώρα ποὺ ὁ Χριστὸς βρίσκεται στὴν ἔσχατη ταπείνωσή του, στὴν τέλεια ἀδοξία του, στὸν πυθμένα τῆς ἀμορφίας του.

Συμβαίνει ὅμως αὐτὸ τὸ παράδοξο, διότι ἡ Ἐκκλησία γνωρίζει ὅτι ὁ Νυμφίος της περιῆλθε σ᾿ αὐτὴ τὴν οἰκτρὴ κατάσταση, προκειμένου νὰ ἀνακαινίσει τὴν ἴδια. Γνωρίζει ὅτι ἡ ἴδια ἦταν ἡ ἄσχημη, ἡ ἐξευτελισμένη, ἡ ρυτιδωμένη, ἡ γηρασμένη, ἡ ἀτιμασμένη λόγῳ τῆς ἁμαρτίας. Ἀλλὰ ὁ Κύριος ἔπαθε, «ἵνα αὐτὴν ἁγιάσῃ… ἵνα παραστήσῃ αὐτὴν ἑαυτῷ ἔνδοξον τὴν ἐκκλησίαν, μὴ ἔχουσαν σπίλον ἢ ρυτίδα ἤ τι τῶν τοιούτων, ἀλλ᾿ ἵνα ᾖ ἁγία καὶ ἄμωμος» (Ἐφ. ε΄ 26-27). Πῶς νὰ μὴν Τὸν θεωρεῖ ὡς τὸν ὡραιότατο καὶ γλυκύτατο Νυμφίο της;

Αὐτὸς εἶναι ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας. Τῆς Ἐκκλησίας γενικά, καὶ τῆς κάθε ψυχῆς εἰδικά. Καὶ τῆς δικῆς μας ψυχῆς Νυμφίος, μὲ τὴν ὁποία θέλει νὰ συναφθεῖ σὲ γάμο πνευματικό, σὲ ἄρρηκτη ἕνωση αἰώνιας πίστεως καὶ ἀφοσιώσεως ἀποκλειστικῆς· γιὰ νὰ τὴν καταστήσει ἔνδοξη καὶ αὐτὴν καὶ περικαλλή, τιμημένη βασιλικῶς κοντά Του.

Γι᾿ αὐτὸ ἔπαθε στὸν Σταυρὸ ὁ Νυμφίος Χριστός. Γι᾿ αὐτὸ κι ἐμεῖς, βλέποντάς Τον στὸ ἄχραντο Πάθος του καὶ ἐννοώντας τὴν ἀπύθμενη πρὸς ἐμᾶς ἀγάπη του, Τοῦ ὑποσχόμαστε αἰώνια πίστη καὶ ἀφοσίωση πλησίον Του!

Πηγή: https://www.osotir.org/

Το Πνεύμα του Τριωδίου

Το Πνεύμα του Τριωδίου

Άρχισε και φέτος το Τριώδιο. Μια εκκλησιαστική περίοδος δέκα εβδομάδων, που ξεκινά από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου και φτάνει μέχρι και το Μέγα Σάββατο. Μέσα στην περίοδο αυτή περιλαμβάνεται και η Μεγάλη Τεσσαρακοστή καθώς και η αγία και Μεγάλη Εβδομάδα.

Η ονομασία Τριώδιο οφείλεται στο ότι στις ιερές Ακολουθίες που τελούνται κάθε μέρα το πρωί στους ιερούς Ναούς μας κατά το διάστημα αυτό, τα τροπάρια του Κανόνος τις περισσότερες φορές είναι σε τρεις ομάδες, τρεις ωδές, ενώ τον άλλο καιρό είναι σε οκτώ ομάδες, οκτώ ωδές. Το βιβλίο που περιέχει όλες τις ιερές Ακολουθίες των ημερών αυτών ονομάζεται “Τριώδιον” και από αυτό πήρε την ονομασία της και όλη η περίοδος.

Το Τριώδιο είναι η πλέον κατανυκτική περίοδος της λειτουργικής μας ζωής. Τελούνται κατ’ αυτό ακολουθίες που βοηθούν την ψυχή μας να συναισθανθεί την κατάστασή της, να πονέσει για την αμαρτωλότητά της και να καταφύγει μετανοημένη και ταπεινή στο πέλαγος του ελέους του Θεού.

Μεγάλο Απόδειπνο, «Χαιρετισμοί» της Υπεραγίας Θεοτόκου, Κατανυκτικοί Εσπερινοί, Προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες, Λειτουργίες του Μεγάλου Βασιλείου τις πέντε εν συνεχεία Κυριακές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και προπάντων οι Ακολουθίες του Νυμφίου και των σεπτών παθών του Κυρίου. Όλα συγκινητικά, όλα βοηθητικά για τη μετάνοιά μας και για την ανύψωση της ψυχής μας από τα χαμηλά, τα κοσμικά και αμαρτωλά.

Οι θαυμάσιοι ιεροί ύμνοι της περιόδου αυτής, έργα αγίων υμνογράφων, και τα επιλεγμένα Αναγνώσματα από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη δημιουργούν στους Ναούς μας και στην καρδιά μας αγία και ιερή ατμόσφαιρα.

Αν θέλαμε με λίγες λέξεις να χαρακτηρίσουμε το πνεύμα του Τριωδίου, δε θα βρίσκαμε καλύτερες από αυτές με τις οποίες αρχίζει ένας ύμνος αυτών των ημερών: «Μετανοίας ο καιρός και δεήσεως ώρα», γράφει ο εμπνευσμένος ιερός υμνωδός. Αυτός δηλαδή ο καιρός, αυτή η περίοδος, είναι καιρός μετανοίας και προσευχής.

Μετάνοια πρώτα. Θα μας το θυμίσουν συγκλονιστικά η παραβολή του Ασώτου και το παράδειγμα της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Μετάνοια. Αλλαγή δηλαδή νου, νοοτροπίας, σκέψεων, επιθυμιών και λόγων. Να μη στριφογυρίζουν μέσα μας λογισμοί και πόθοι ακάθαρτοι και αμαρτωλοί. Να μην κυριεύουν το νου μας εγωιστικές και αλαζονικές σκέψεις σαν εκείνες του Φαρισαίου της Παραβολής. Να μη βρίσκει τόπο μέσα μας ο δαίμονας της κατάκρισης, της φλυαρίας και αργολογίας, της αρχομανίας και περιεργείας, όπως μας θυμίζει η κατανυκτική ευχή του οσίου Εφραίμ, που ακούγεται τις μέρες αυτές. Να μην έχει θέση στη ζωή μας η αμαρτία με κάθε της μορφή.

Αντιθέτως, να γεμίζει ο νους μας με αγίες και καθαρές σκέψεις, με αγαπητική διάθεση προς το Θεό και τους συνανθρώπους μας. Να παύσουν τα μάτια μας να στρέφονται προς την αμαρτία, προς τη ματαιότητα. Να παρακαλούμε το Θεό, όπως ο ιερός Ψαλμωδός, λέγοντας «απόστρεψον τους οφθαλμούς μου του μη ιδείν ματαιότητα» (Ψαλμ. 118, 37). Να μας βοηθά για να μη μας ελκύουν οι θεωρούμενες χαρές του κόσμου, που ζει χωρίς φόβο Θεού, ούτε να κολλά η καρδιά μας σε πράγματα πρόσκαιρα.

Αλλά να στρέφεται καθένας μας προς τα ουράνια, προς τα ανέκφραστα κάλλη του Παραδείσου και να αγωνιζόμαστε να στολίσουμε την ψυχή μας με τα άφθαρτα και αμάραντα και εύοσμα άνθη των αρετών. Με την αγάπη, με την ταπείνωση, με την καθαρότητα, με την πραότητα και την υπομονή. Με όλες τις αρετές που έδειξε με το παντέλειο παράδειγμά του ο Ιησούς Χριστός.

Αυτό σημαίνει μετάνοια. Αποστροφή προς την αμαρτία και πόθος και αγάπη για την αρετή. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, που τον προβάλλει προς μίμηση τις ημέρες αυτές η αγία Εκκλησία μας, έλεγε ότι μετάνοια είναι «το μισήσαι την αμαρτίαν και αγαπήσαι την αρετήν και εκκλίναι (να απομακρυνθείς) από του κακού και ποιήσαι το αγαθόν» (ΕΠΕ 11, 492).

Και μαζί με τη μετάνοια, είπαμε, και προσευχή. Περισσότερη και θερμότερη τώρα προσευχή. Γι’ αυτό συχνότερα μας καλεί αυτές τις μέρες η Εκκλησία μας στις ακολουθίες της για κοινή προσευχή, προσευχή με τα άλλα μέλη της Εκκλησίας μας. Και μαζί με την κοινή, και προσευχή ατομική στο σπίτι μας ή όπου αλλού μπορούμε. Προσευχή με τα λόγια των αγίων Πατέρων μας, που έχουν αποτυπωθεί στα βιβλία της Εκκλησίας μας. Αλλά και προσευχή αυτοσχέδια, με λόγια δικά μας, βγαλμένα από την καρδιά μας για την ψυχική μας κατάσταση, για κάθε τι που μας απασχολεί.

Προσευχή όμως σαν εκείνη του Τελώνη. Με συναίσθηση της αμαρτωλότητας και αναξιότητάς μας. Με ταπείνωση και συντριβή. Με εκζήτηση του ελέους και της ευσπλαχνίας του Θεού. Προσευχή που θα βοηθά στην ολοκλήρωση της μετάνοιας μας· που θα πηγάζει από τα δάκρυα της καρδιάς μας και θα την πλημμυρίζει και πάλι με γλυκερά δάκρυα. Η αληθινή προσευχή, έλεγε ο άγιος Ιωάννης της «Κλίμακος», που θα τον θυμηθούμε τις μέρες αυτές, είναι «δακρύων μήτηρ, αι πάλιν θυγάτηρ» (Λογ. 28, 1).

Όταν ζούμε έτσι την προσευχή και τη μετάνοια, θα ωφεληθούμε ουσιαστικά από το Τριώδιο. Και θα νιώσουμε πραγματικά τότε αναστημένοι ψυχικά, καθώς θα πανηγυρίζουμε τη λαμπροφόρο Ανάσταση του Κυρίου, στην οποία μάς οδηγεί το Τριώδιο.

Πηγή: https://xfd.gr/

Γῆρας θαλερὸ

Γῆρας θαλερὸ

Στὴ χαρούμενη καὶ χαριτωμένη γιορ­τὴ τῆς Ὑπαπαντῆς τὰ κεντρικὰ βέβαια πρόσωπα εἶναι ἡ Θεοτόκος μὲ τὸ τεσσαρακονθήμερο Βρέφος καὶ ὁ προστάτης τους, ὁ μνήστωρ Ἰωσήφ. Ἀνεβαίνουν στὸ Ναὸ τῶν Ἱεροσολύμων γιὰ νὰ ἐκπληρώσουν τὶς ὑποχρεώσεις τους ἀπέναντι στὸ Μωσαϊκὸ Νόμο: νὰ παρουσιάσουν τὸν πρωτότοκο γιὸ στὸ Θεό, δηλώνοντας ἔτσι ὅτι ἀνήκει σ᾿ Ἐκεῖνον, καὶ νὰ προσφέρουν θυσία γιὰ τὸν καθαρισμό τους (βλ. Λουκ. β´ 22-24).

Ὅμως κατὰ τὴν ἱερὴ αὐτὴ ἐπίσκεψή τους ἐμφανίζονται ἄλλα δύο πρόσωπα – γιὰ μοναδικὴ φορὰ μέσα στὴν Καινὴ Διαθήκη – ποὺ συνδέονται ἀναπόσπαστα μὲ αὐτὴ τὴ γιορτή. Εἶναι ὁ δίκαιος Συμεὼν ὁ Θεοδόχος καὶ ἡ δικαία Ἄννα. Εἶναι καὶ οἱ δύο πολὺ ἡλικιωμένοι: ἡ δικαία Ἄννα 84 ἐτῶν (Λουκ. β´ 37)· ὁ δίκαιος Συμεὼν «γέρων κεκμηκώς», ὅπως ἀναφέρει ἕνα τροπάριο, γέροντας κουρασμένος, ποὺ τὰ πολλὰ χρόνια τῆς ζωῆς του ἔχουν βαρύνει πολὺ τὸ σῶμα του. Γέροντες, ἀλλὰ γέροντες θαλεροί, ἀκμαῖοι. Γέροντες στὸ σῶμα, ἀλλὰ νέοι στὴν ψυχή. Ζοῦν τὴν ἀμάραντη νεότητα ποὺ χαρίζει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ὅταν ἔλθει καὶ κατοικήσει στὴν ψυχὴ ποὺ ἔχει καθαρισθεῖ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Ἡ νεότητα αὐτὴ εἶναι ἡ ἁγιότητα.

Τὸ ἱερὸ κείμενο μᾶς πληροφορεῖ γιὰ τὴν ἀρετὴ τῶν δύο αὐτῶν γερόντων. Ἡ δικαία Ἄννα μετὰ ἀπὸ ἑπτὰ χρόνια γάμου ἔζησε πολὺ ἀσκητικά: παρέμενε στὸ Ναὸ πολλὲς ὧρες καὶ λάτρευε τὸν Θεὸ μὲ νηστεῖες καὶ προσευχὲς νύχτα καὶ μέρα. Ἐνῶ γιὰ τὸν δίκαιο Συμεὼν σημειώνει ὁ ἱερὸς Εὐαγγελιστὴς ὅτι ἦταν «δίκαιος καὶ εὐλαβής», ἐνάρετος, ἄμεμπτος ἀπέναν­τι στοὺς ἀνθρώπους καὶ τὸν Θεό· «καὶ Πνεῦμα ἦν Ἅγιον ἐπ᾿ αὐτόν» (Λουκ. β´ 25)· ἐξαιτίας τῆς μεγάλης καθαρότητός του εἶχε χάρισμα προφητικό. Δύο ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι στὴ δύση τῆς ζωῆς τους ἀπολάμβαναν τοὺς γλυκύτατους καρποὺς τῶν κόπων μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς δοσμένης στὸ Θεό.

Μὰ καὶ τώρα δὲν μένουν στάσιμοι, ἀλλὰ ἐφαρμόζεται σ᾿ αὐτοὺς τὸ ψαλμικό: «Ἔτι πληθυνθήσονται ἐν γήρει πίονι καὶ εὐπαθοῦντες ἔσονται τοῦ ἀναγγεῖλαι ὅτι εὐθὺς Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν καὶ οὐκ ἔστιν ἀδικία ἐν αὐτῷ» (Ψαλ. ϟα΄ [91] 15-16). Ἀκόμη καὶ στὸ βαθὺ καὶ τελευταῖο γῆρας τους θὰ προοδεύουν καὶ θὰ καρποφοροῦν ὑπερ­άφθονα καὶ θὰ εἶναι θαλεροὶ καὶ ἀκμαῖοι, γιὰ νὰ διακηρύττουν ὅτι εἶναι δίκαιος καὶ εὐθὺς ὁ Κύριος καὶ Θεός μας, καὶ δὲν ὑπάρχει ἀδικία σ᾿ Αὐτόν. Πῶς φαίνεται αὐτὸ στὰ δύο αὐτὰ πρόσωπα;

Τοὺς ἡλικιωμένους ἀνθρώπους συν­ήθως δὲν τοὺς φλογίζουν ὄνειρα καὶ προσδοκίες. Ζοῦν ἁπλῶς μὲ τὶς ἀναμνήσεις τοῦ παρελθόντος, καὶ τὸ μόνο ποὺ εὔχονται πλέον εἶναι ἕνας καλὸς θάνατος. Ἀντίθετα οἱ δίκαιοι Συμεὼν καὶ Ἄννα κρύβουν στὰ κυρτωμένα σώματά τους ἕνα δυνατὸ πόθο, μιὰ ἔντονη προσδοκία: τὸν ἐρχομὸ τοῦ Μεσσία Χριστοῦ! Εἰδικὰ ὁ δίκαιος Συμεὼν φαίνεται ὅτι Τὸν προσδοκοῦσε τόσο ἔντονα, ὥστε γι᾿ αὐτὸ τοῦ εἶχε ἀποκαλυφθεῖ ὅτι δὲν θὰ πέθαινε πρὶν Τὸν δεῖ (Λουκ. β´ 26).

Δὲν τοὺς ἐνδιαφέρει τίποτε κοσμικὸ καὶ γήινο. Στὴν πολυετὴ πορεία τους ἐπάνω στὴ γῆ ἡ καρδιά τους δὲν προσ­κολλήθηκε στὰ φθειρόμενα καὶ ἀπατηλά, ὅπως γίνεται συνήθως· ἀλλὰ ἄδεια­σε ἀπὸ ὅλα τὰ ἄλλα καὶ γέμισε ἀπὸ τὸν Θεό. Μέσα ἀπὸ πολλοὺς ἀγῶνες βρῆκαν στὴ ζωή τους τὸν Θεό, ἔγινε ὁ Θεὸς ζωή τους· καὶ ὁ ἐρχόμενος Μεσσίας ἡ ἀγέραστη ἐλπίδα τους. Καὶ τώρα ποὺ συναντοῦν τὸν Μεσσία, σκιρτοῦν ἀπὸ χαρά, ἐκδηλώνουν ἕναν πλούσιο ἐσωτερικὸ κόσμο καὶ ἀναλαμβάνουν δράση ἀσυνήθιστη γιὰ γέροντες – ξεχείλισμα ζωῆς καὶ νεότητος!

Ἡ δικαία Ἄννα «ἀνθωμολογεῖτο τῷ Κυρίῳ», δόξαζε συνέχεια τὸν Κύριο καὶ μιλοῦσε γιὰ τὸ γεγονὸς σὲ ὅλους ὅσοι εἶχαν τὴν ἴδια προσμονή (Λουκ. β´ 38). Ξεχνᾶ τὴν ἡλικία της καὶ γίνεται εὐαγγελίστρια, ἀκούραστη ἱεραπόστολος.

Ὁ δίκαιος Συμεὼν μὲ τὴν παρακίνηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος φθάνει στὸ Ναό, παίρνει μὲ ἀγαλλίαση τὸ θεῖο Βρέφος στὴν ἀγκαλιά του καὶ δοξάζει τὸν Θεό: «Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, δέσποτα… ἐν εἰρήνῃ» (βλ. Λουκ. β´ 27-29). Τώρα πάρε με ἀπὸ τὴ ζωή, Κύριε. Φεύγω εἰρηνικὸς καὶ ἀναπαυμένος.

Τὰ γεροντικά του μάτια εἶναι ἐξασθενημένα ἀπὸ τὰ χρόνια. Καὶ ὅμως βλέπουν τὰ ἀληθινὰ καὶ βλέπουν μακριά. Δὲν βλέπουν ἕνα ἁπλὸ βρέφος, ἀλλὰ τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ ποὺ ἐνανθρώπησε γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου: «…εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν σου, ὃ ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν, φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν καὶ δόξαν λαοῦ σου Ἰσραήλ» (Λουκ. β´ 30-32). Αὐτὸς θὰ εἶναι δόξα γιὰ τὸν Ἰσραήλ (ἀφοῦ ἀπὸ αὐτὸν θὰ κατάγεται ὡς ἄνθρωπος), ἀλλὰ θὰ φωτίσει καὶ θὰ σώσει ὅλα τὰ ἔθνη, ἀναφωνεῖ. Δηλαδὴ ὁ φωτισμένος γέροντας ξεπερνᾶ τὴ στενότητα τοῦ πνεύματος τῶν Ἰουδαίων, ὅτι ὁ Χριστὸς θὰ ἔσωζε μόνο τὸ ἔθνος τους. Μὲ νεανικὴ πνοὴ κάνει διακήρυξη ριζοσπαστική, πολὺ τολμηρὴ γιὰ τὴν ἐποχή του, ἀσύλληπτη γιὰ τοὺς ὁμοεθνεῖς του.

Ἀκόμη τὸ βλέμμα του ἀγκαλιάζει ὁλόκληρη τὴν ἱστορία καὶ προφητεύει τὴ διαφορετικὴ ἀντίδραση τῶν ἀνθρώπων ὅλων τῶν γενεῶν ἀπέναντι στὸν Κύριο, τὴ λατρεία τῶν μέν, τὸ ἀδυσώπητο μίσος τῶν δέ. Ἐπίσης ἀποκαλύπτει ἕνα ἄλλο μυστήριο: τὸν ἀκατανόητο πόνο τῆς Θεομήτορος γιὰ τὸν ἐσταυρωμένο Υἱό Της…
Βλέπει, αἰσθάνεται, χαίρεται, ζεῖ.

Ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς. Δύο θαλεροὶ γέροντες ὑποδέχονται μὲ νεανικὰ σκιρτήματα τὸν Χριστὸ καὶ διαδηλώνουν ὅτι ὑπάρχει αἰώνια νεότητα, τὴν ὁποία χαρίζει Ἐκεῖνος σὲ ὅσους Τοῦ δίνουν τὴν καρδιά τους.

Ἡ μυστικὴ δύναμη τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν

Ἡ μυστικὴ δύναμη τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν

Προβάλλονται καὶ φέτος ἀπὸ τὴν ἁγία μας Ἐκκλησία, στὸν κοινό τους ἑορτασμό, οἱ μοναδικὲς μορ­­φὲς τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Ἰωάν­νου τοῦ Χρυσοστόμου. Οἱ φωστῆρες τῆς οἰκουμένης, οἱ κήρυκες τῆς μετανοίας, οἱ ὑπέρμαχοι τῆς Ἀληθείας, οἱ βράχοι τῆς πίστεως. Ἐξαίρετα πνεύματα, πολυδύναμες καὶ χαρισματικὲς προσωπικότητες, ποὺ συνεχίζουν νὰ λάμπουν ἀκόμη καὶ θὰ λάμπουν μέχρι τὴ συντέλεια τῶν αἰώνων.

Τοὺς τιμοῦμε, τοὺς θαυμάζουμε, συν­άμα καὶ ἀποροῦμε:

Πῶς κατάφεραν τόσα πολλά; Πῶς ἔ­φθασαν τόσο ψηλά; Πῶς διέπρεψαν σʼ ὅλους τοὺς τομεῖς τῆς κοινωνικῆς ζωῆς, στὴ φιλανθρωπία, στὴν ἱεραποστολή, στὸ κήρυγμα, στὴ συγγραφή; Ποιὸ ἦταν τὸ μυστικό τους; Ποῦ ὀφείλεται ἡ ἐπιτυχία τους;

Μήπως στὴν εὐγενικὴ καταγωγή τους, στὶς γνώσεις τους, στὶς ἱκανότητές τους ἢ στὸ ἀξίωμα τῆς ἀρχιερωσύνης τους;

Ἕνα βλέμμα προσεκτικὸ στὴν ἁγία βιοτή τους θὰ μᾶς βοηθήσει νὰ καταλάβουμε πὼς μία ἦταν ἡ μυστική τους δύναμη. Ἀπὸ ’κεῖ ἀντλοῦσαν ἔμπνευση, φωτισμό, χάρη. Κι αὐτὴ ἦταν ἡ προσευχή! Ἡ ὥρα τῆς ἑνώσεώς τους μὲ τὸν Θεὸ στὶς κατανυκτικὲς μυστικὲς ἱκεσίες τους. Τὸ βεβαιώνουν οἱ ἴδιοι λέ­γοντας: «Οὐ­δὲν γλυκύτερον προσευχῆς» (Ἰωάννης Χρυσόστομος)· «προσευχῆς και­­ρὸς ἔ­στω ἅ­πας ὁ βίος» (Μέγας Βασίλειος)· «μνημονευτέον τοῦ Θεοῦ μᾶλλον ἢ ἀναπνευστέον» (Γρηγόριος Θεολόγος).

Καὶ οἱ τρεῖς τους γεννήθηκαν καὶ ἀνατράφηκαν μέσα σὲ οἰκογενειακὰ περιβάλλοντα ποὺ γνώριζαν τὴν προσευχή. Καθοδηγούμενοι κυρίως ἀπὸ τὶς μητέρες τους, ποὺ ἦταν ἄνθρωποι πολλῆς προσ­ευχῆς. Πλησίαζε ὁ θάνατος γιὰ τὴν ἁγία Νόννα, καὶ ἐκείνη τὸν περίμενε προσευχόμενη. Γιὰ νὰ γράψει ὁ γιός της Γρηγόριος: «Λίγη πνοὴ τῆς εἶχε ἀπομείνει, καὶ αὐτὴ τὴν ἔδινε στὸ Θεό, στὴν προσευχή».

Στὴν προσευχὴ στήριξαν τὶς ἀποφάσεις τους γιὰ τὸ μέλλον τῆς ζωῆς τους. Γι’ αὐτό, πρὶν ξεκινήσουν νὰ ἐργασθοῦν μέσα στὴν κοινωνία, διάλεξαν τὴν ἔρημο τῆς Συρίας, τοῦ Πόντου. Σκοπός τους ἕνας: νὰ μάθουν τὴν προσευχή, νὰ ἑνωθοῦν μὲ τὸν Θεό, νὰ ἀποκτήσουν τὴν ἐμπειρία τῆς ἑνώσεως μαζί Του καὶ ἔτσι νὰ προχωρήσουν στὴ ζωή τους.

Ἀφήνουν τὴν ἔρημο γιὰ νὰ διακονήσουν τὴν Ἐκκλησία κοντὰ στοὺς ἀνθρώπους σὲ μιὰ δύσκολη ἐποχή. Στάθηκαν δίπλα στὸν ἀνθρώπινο πόνο, ὑπερασπίστηκαν τοὺς ἀδικημένους, προστάτευσαν τοὺς πτωχούς. Σύμμαχός τους κανένας ἐπίγειος βασιλιάς, μόνο ὁ ἐπουράνιος Βασιλέας καὶ Πατέρας. Κατέφευγαν σʼ Αὐτὸν πάντοτε, καὶ μάλιστα στὶς πιὸ δύσκολες ὧρες τῶν διωγμῶν, τῶν συκοφαντιῶν καὶ τῆς ἐξορίας.

Ταυτόχρονα μέσα ἀπὸ τὴν προσευχὴ μᾶς προσέφεραν τὴ θεολογία τους. Σὲ μιὰ ἐποχὴ ποὺ ἡ αἵρεση τοῦ Ἀρειανισμοῦ κατασπάραζε τὴν Ἐκκλησία πα­ρα­σύρον­τας καὶ πολλοὺς ἐπισκόπους, ἐ­κεῖνοι στάθηκαν βράχοι στὰ μανιασμένα κύματα τῶν αἱρέσεων, προσευχόμενοι. Μὲ τὸν φωτισμὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀνέλυαν βαθύτατα τὰ δόγματα τῆς Ἐκκλησίας γιὰ τὴν Τριαδικότητα τοῦ Θεοῦ καὶ τὴ θεότητα τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ἀπαύγασμα τῶν προσευχῶν τους εἶ­ναι καὶ τὰ ἱερὰ κείμενα τῶν θείων Λειτουργιῶν, ποὺ καὶ οἱ τρεῖς ἀξιώθηκαν νὰ συγγράψουν. Μέσα ἀπὸ τὶς εὐχὲς τῆς Λει­τουργίας καταλαβαίνουμε τὸ μυστικό τους βάθος καὶ τὸν πλοῦτο τῆς διαρκῶς προσ­ευχόμενης ψυχῆς τους. Ζοῦ­σαν τὴ θεία Λειτουργία, ἐνεπνέοντο ἀπὸ αὐτὴν καὶ ἐνέπνεαν ὅσους τοὺς ἔζησαν ὡς λειτουργοὺς τοῦ ἱεροῦ Θυσιαστηρίου.

Αὐτοὶ ποὺ γεννήθηκαν, ἀνατράφηκαν, ἐργάσθηκαν, θεολόγησαν μὲ προσ­ευχὴ καὶ συνέγραψαν πλῆθος προσευχῶν, ἀ­ναχώρησαν ἀπὸ τὸν μάταιο αὐτὸ κόσμο μὲ λόγια προσευχῆς στὰ χείλη. Χαρακτηριστικὸ τὸ παράδει­γμα τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, ποὺ ἐπισφραγίζει τὴν ἐπίγεια πορεία του μὲ τὰ δοξολογητικὰ λόγια: «Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν».

Δυστυχῶς στὴν ἐποχή μας ἡ ἑορτή τους συνεχῶς ὑποβαθμίζεται, καὶ ἐπιθυμία πολλῶν εἶναι νὰ καταρ­γηθεῖ, οἱ ἐκδηλώσεις πρὸς τιμήν τους εἶναι ἐλάχιστες κι αὐτὲς τυπικές, τὰ ὀνόματά τους δύσκολα ἀκούον­ται, καὶ τὰ πρόσωπά τους δὲν προβάλλονται πιὰ ὡς πρότυπα ζωῆς γιὰ μικροὺς καὶ μεγάλους.

Αὐτοὶ ὅμως παραμένουν μεγάλοι, δυ­νατοί, Ἅγιοι! Τὸ παράδειγμά τους πάν­τοτε θὰ ἐμπνέει, τὸ φῶς τους θὰ λάμπει, καὶ ἡ προσευχή τους θὰ μᾶς στηρίζει.

Ἂς γίνουν πρότυπα προσευχῆς γιὰ ὅ­­λους μας μὲ τὸ ἐξαίρετο παράδειγμά τους. Ν’ ἀγαπήσουμε τὴν προ­σευχὴ καὶ σʼ αὐτὴ νὰ καταφεύγουμε πάντοτε, καὶ αὐτὴ νὰ εἶναι καὶ ἡ δική μας δύναμη καὶ ζωή!