Β’ ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΙΓΡΙΤΗΣ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΝΙΓΡΙΤΗΣ
Ὁ Ἱερός Ναός Ἁγίου Γεωργίου Νιγρίτης εἶναι τό σημαντικότερο μνημεῖο στήν Νιγρίτα καί στήν εὐρύτερη περιφέρεια αὐτῆς, ἀπό ἀπόψεως ἱστορικῆς ἀλλά καί ἀρχιτεκτονικῆς. Ἡ ἀφαίρεση τῶν ἐπιχρισμάτων καί ἡ ἀνάδειξη τῆς λίθινης τοιχοποιίας ἀποδεικνύει ὅτι ὁ Ναός ἔχει φτάσει στήν σημερινή του μορφή προοδευτικά, σέ τρεῖς φάσεις. Ἡ τελευταία ἐπέμβαση χρονολογεῖται στά τέλη τοῦ 17ου αἰώνα μέ ἀρχές τοῦ 18ου. Ἡ πρώτη φάση του τοποθετεῖται στόν 16ο αἰώνα. Πολύ πιθανόν στόν ἴδιο χῶρο μέτόν σημερινό νά βρισκόταν παλαιότερος μικροτέρων διαστάσεων Ναός, ὁ ὁποῖος πιθανολογεῖται ὅτι ἀνάγονταν στήν ὑστεροβυζαντινή ἐποχή, διότι μαρτυρία γιά τήν ὕπαρξη τῆς Νιγρίτης ἔχουμε ἀπό τήν ἐποχή ἐκείνη.
Μετά ἀπό πρόσφατη (2006) μερική ἀνακατασκευή τῆς Ἁγίας Τραπέζης, ἀνευρέθη χάρτινο χειρόγραφο τοῦ Μητροπολίτου Σερρῶν Ἰωαννικίου (πιθανόν τοῦ Γ’), ὁ ὁποῖος ἀναφέρει ὅτι στίς 3 Ἀπριλίου 1753 (Δευτέρα τοῦ Πάσχα) ἐτέλεσε ὁ ἴδιος τά ἐγκαίνια τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ. Ὁ ρυθμός τοῦ Ναοῦ εἶναι τρίκλιτη βασιλική, ὅπως συνηθιζόταν δηλαδή νά χτίζονται οἱ Ναοί τήν συγκεκριμένη περίοδο. Ἡ προφορική παράδοση ἀναφέρει ὅτι στά τέλη τοῦ 18ου αἰώνα μέ ἀρχές τοῦ 19ου κάηκε ἡ ἀνατολική πλευρά τοῦ Ναοῦ. Σέ αὐτό συνηγορεῖ καί τό ἀποδεικνύει ἕνα μικρό μέρος τῆς τοιχογραφίας τοῦ Ἱεροῦ, τό ὁποῖο εἶναι παλαιότερο κατά ἕναν περίπου αἰώνα ἀπό τίς ὑπόλοιπες καί εἶναι καμένο.
Ἐπίσης προφορική παράδοση παραδίδει ὅτι κατά τήν περίοδο τοῦ πρώτου παγκοσμίου πολέμου, βουλγαρική ὀβίδα ἔπεσε στή βόρεια πλευρά τοῦ Ναοῦ χωρίς ὅμως νά ἐκραγεῖ. Ἀποτέλεσμα αὐτοῦ ἦταν νά πέσουν κάποιες πέτρες τῆς τοιχοποιίας. Ἡ ἀφαίρεση τῶν ἐπιχρισμάτων ἀνέδειξε τό σημεῖο, στό ὁποῖο ἔπεσε ἡ ὁβίδα. Βρέθηκαν ἀκόμη καί κάποιες σφαῖρες, οἱ ὁποῖες ἦταν σφηνωμένες στίς πέτρες τοῦ τοίχου.
Στόν κυρίως Ναό καί στόν νάρθηκα ὑπάρχουν τοιχογραφίες τοῦ18ου καί τοῦ πρώτου μισοῦ τοῦ 19ου αἰώνα. Ὁ ἁγιογράφος τῶν τοιχογραφιῶν τοῦ 18ου αἰώνα εἶναι ἄγνωστος. Ἡ προφορική παράδοση ἀναφέρει ὅτι ἁγιογράφησε τό Ναό ἕνας μοναχός, τοῦ ὁποίου ἀνταμοιβή ἦταν ἡ διαμονή καί ἡ σίτισή του. Τίς τοιχογραφίες τοῦ 19ου αἰώνα ἁγιογράφησε ὁ γνωστός γιά τό ἔργο του τήν ἐποχή ἐκείνη στή βόρεια Ἑλλάδα, Ἤπειρο, Ἀλβανία, Βουλγαρία καί Σκόπια, Μιχαήλ Ἀναγνώστης «ὁ ἐκ Σαμαρίνης» μέ τήν ὁμάδα του. Εἶναι τοιχογραφίες λαϊκῆς ἀλλά ἀξιόλογης τέχνης, οἱ ὁποῖες δυστυχῶς ἔχουν ἀλλοιωθεῖ σέ μεγάλο μέρος ἀπό διάφορους κατάκαιρούς κακότεχνους ἁγιογράφους.
Τό 1987 κατόπιν ἐγκεκριμένου ἀρχιτεκτονικοῦ σχεδίου, κατεδαφίστηκε ὁ τότε νάρθηκας καί ἀνεγέρθηκε ὁ σημερινός. Στόν Ἱερό Ναό γίνονται κατηχητικά ἀρρένων καί θηλέων, κατηχητική σύναξη κυριῶν, ὁμιλία κάθε Τετάρτη ἀπόγευμα, Παρακλήσεις κάθε Δευτέρα καί Τετάρτη. Στό φιλανθρωπικό τομέα, ἀπό τό 1984 δραστηριοποιεῖται τό ἐνοριακό φιλόπτωχο ταμεῖο, τό ὁποῖο προσπαθεῖ νά καλύψει τίς ἀνάγκες τῶν ἐνδεῶν συνανθρώπων μας. Τό 2007 μέ τήν εὐλογία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σερρῶν καί Νιγρίτης κ. Θεολόγου ἱδρύθηκε τό συσσίτιο ἀγάπης πού καλύπτει τίς ἀνάγκες ἐμπερίστατων ἀδελφῶν ἀπό τήν Νιγρίτα καί τήν γύρω περιοχή.
Γίνονται κατά καιρούς ἀντιαιρετικές ὁμιλίες, οἱ ὁποῖες σκοπό ἔχουν τήν θωράκιση τῶν ἐνοριτῶν ἀπέναντι στίς αἱρέσεις καί τίς παραθρησκεῖες. Στήν ἐνορία ὑπάρχουν πέντε Ἱερά Παρεκκλήσιατά ὁποῖα εἶναι:
- Τό Ἱερό Παρεκκλήσιο Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Νικήτα τοῦ Γότθου, τό ὁποῖο κτίσθηκε τό 1954 στόν τόπο ὅπου θά ἐκτελοῦνταν στίς 14/9/1944 ὅλος ὁ ἀνδρικός πληθυσμός τῆς Νιγρίτης ἀπό τούς Γερμανούς κατακτητές. Τελικά ὅμωςἡ Νιγρίτα γλύτωσε ἀπό αὐτό τό ὁλοκαύτωμα, γεγονός τό ὁποῖο ἀποδόθηκε στήν σωτήρια ἐπέμβαση τοῦ Ἁγίου.
- Ἱερό Παρεκκλήσιο Ἁγίας Παρασκευῆς. Πρόκειται γιά μικρό Ναό ρυθμοῦ τρίκλιτης βασιλικῆς, τό ὁποῖο βρίσκεται στή δυτική πλευρά τῆς πόλεως. Εἶναι κτισμένο τό 1974 στή θέση παλαιότερου. Σέ αὐτό τελεῖται κάθε δεύτερη Παρασκευή Θεία Λειτουργία.
- Ἱερό Παρεκκλήσιο Ἁγίου Θωμᾶ. Εἶναι κτισμένο σέ λόφο στά νότια τῆς πόλεως. Ἐκεῖ γινόταν καί συνεχίζει νά γίνεται τό ὁμώνυμο πανηγύρι τήν Κυριακή τοῦ Θωμᾶ, ἡ ἀρχή τοῦ ὁποίου χάνεται στά βάθη τῆς Τουρκοκρατίας. Κτίσθηκε τήν δεκαετία τοῦ 1980 σέ μέρος ὅπου βρισκόταν ἕνα παλαιό προσκυνητάρι.
- Ἱερό Παρεκκλήσιο Ἁγίου Διονυσίου τοῦ ἐν Ὀλύμπῳ καί Ἁγ. Θωμᾶ. Εἶναι κτισμένο δίπλα στήν παλαίστρα, στήν ὁποία γίνονται οἱ ἀγῶνες τῆς πάλης στό πανηγύρι τήν Κυριακή τοῦ Θωμᾶ. Κτίσθηκε στίς ἀρχές τῆς δεκαετίας τοῦ 1990. Κάθε Δευτέρα τελεῖται μετά τόν Ἑσπερινό ἡ Παράκληση στήν Παναγία.
- Ἱερό Παρεκκλήσιο Παναγίας Ἐλεούσης τῆς Νιγριτινῆς. Τό Παρεκκλήσιο αὐτό ἔχει διαμορφωθεῖ ἀπό τοῦ ἔτους 2008 στή νότια πλευρά τοῦ νάρθηκα τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, γιά νά φιλοξενήσει τό θαυματουργό ἀκριβές ἀντίγραφο τῆς ἱερᾶς εἰκόνος, ἡ ὁποία βρίσκεται στό Καθολικό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Φιλοθέου τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ἡ εἰκόνα αὐτή μέχρι τίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰώνα βρισκόταν στή Νιγρίτα, ἀπ’ ὅπου μέ θαυμαστό τρόπο ἐξαφανίστηκε καί ἐμφανίστηκε πάνω ἀπό τό γεροντικό στασίδι τοῦ Καθολικοῦ τῆς Μονῆς Φιλοθέου.
Ἐφημέριοι τοῦ Ναοῦ εἶναι οι:
Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Κελεμπέκης
π. Βασίλειος Κουτσούρας
Ἀπόσταση ἀπό Σέρρες: 22 χλμ.
Τηλ. (23220) 22507
Τ.Κ.62200