Εγκύκλιοι

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΙ ΝΙΓΡΙΤΗΣ

ΠOIΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΔΙΔΑΧΗ
ΕΠΙ ΤΗ ΛΑΜΠΡΟΦΟΡΩ ΑΝΑΣΤΑΣΕΙ
ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ
ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

«Πάσχα ἱερόν ἡμῖν σήμερον ἀναδέδεικται· Πάσχα καινόν, ἅγιον, Πάσχα μυστικόν… Πάσχα, Χριστός ὁ λυτρωτής· Πάσχα τῶν πιστῶν· Πάσχα τό πύλας τοῦ Παραδείσου ἀνοῖξαν, Πάσχα πάντας ἁγιάζον πιστούς». (Ἀπό τούς Αἴνους τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα).

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Τό μέγα θαῦμα τῆς πανενδόξου Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ τόν θεμελιώδη πυρήνα τῆς χριστιανικῆς πίστεως καί ζωῆς. Σηματοδοτεῖ τήν νίκη, νίκη περίδοξη, κραταιά, συντριπτική κατά τοῦ θανάτου, τῆς φθορᾶς, τοῦ Διαβόλου. Εἶναι τό συγκλονιστικότερο γεγονός τῆς ἀνθρωπίνης ἱστορίας. Μέ τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας ὁ ἴδιος ὁ κοσμικός χρόνος διαστέλλεται, ἀναλύεται σέ αἰωνιότητα καί γίνεται Πάσχα μυστικό, διάβαση δηλαδή στόν μυστηριακό χρόνο τῆς ὑπέρχρονης Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Ἀπό τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ἀναβλύζει ἡ βεβαία ἐλπίδα γιά τόν ἄνθρωπο. Αὐτή ἡ ἐλπίδα δέν εἶναι μία ἀόριστη ἰδέα, ἀλλά μία πραγματικότητα πού συγκεκριμενοποιεῖται στό θεανδρικό πρόσωπο τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, τοῦ ἀληθοῦς Θεοῦ, τοῦ τελείου ἀνθρώπου, πού ὑπέστη γιά χάρη ὅλων μας φρικτά βασανιστήρια καί τελικῶς θριάμβευσε καί νίκησε μέ τόν φυσίζωο θάνατό Του τόν ἴδιο τόν θάνατο. Ἡ ὑπερφυής ἐνανθρώπησή Του, ὁ λόγος, τά θαύματα, ἡ θυσία, ἡ Ἀνάστασίς Του, ἀποκαλύπτουν τήν ἀσύλληπτη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἄνθρωπο. Ἡ χριστιανική ὅμως ἐλπίδα βαθαίνει καί πλαταίνει ἀκόμη περισσότερο ἀπό τήν βεβαιότητα γιά τόν θρίαμβο τοῦ Χριστοῦ πάνω στόν ἴδιο τόν Διάβολο, πού συντελέσθηκε μέ τήν Σταυρική θυσία καί τήν ἔνδοξη Ἀνάστασή Του.

Ἡ ἁγία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας μέ σεμνοπρεπῆ καύχηση προβάλλει «τόν ἑαυτῆς κόσμον», τόν «κατάστικτον τοῖς μώλωψι καί πανσθενουργόν» ἐρασμιώτατο Νυμφίον της, τόν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, πού ὑπέφερε τήν ὀδύνη τοῦ Σταυροῦ καί τοῦ θανάτου, καί κατῆλθε μέχρις «Ἅδου ταμείων», γιά νά ἀναστήσει ὑπαρξιακά τόν καθέναν ἀπό ἐμᾶς σέ μία νέα ζωή. Ἡ Ἀνάστασις τοῦ Κυρίου μας ὡς ἱστορικό γεγονός ἔγινε βεβαίως μία φορά, ὡς πνευματική ποιότητα καί πρόσκληση ζωῆς καί ἀφθαρσίας ἐπαναλαμβάνεται συνεχῶς μέσα στήν Ἐκκλησία, πού εἶναι τό μυστικό Του Σῶμα. Ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ σηματοδοτεῖ τήν ἀφετηρία μιᾶς ἄλλης ζωῆς, τῆς αἰωνίου, πού χαρίζεται ὡς ἐπιλογή ἐλευθερίας σέ ὅλους μας. Κάθε φορά πού κοινωνοῦμε μέ πίστη, φόβο Θεοῦ καί ἀγάπη, στήν ὀρθόδοξη Θεία Λειτουργία, τοῦ θεωμένου Σώματος καί Αἵματος τοῦ Ἀναστάντος Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἐπιτελοῦμε ἕνα μυστικό Πάσχα. Ἕνα Πάσχα πού προσφέρεται σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἀλλά πού ἁγιάζει μόνον τούς πιστούς. Διότι μόνο μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί κυρίως μέ τήν ἐνσυνείδητη συμμετοχή μας στά θεῖα της μυστήρια, κυρίως δε στήν Θεία Εὐχαριστία, γινόμεθα μέτοχοι στήν πληρότητα τῆς ἀθανάτου χριστοζωῆς, πού προσφέρει ὁ Ἀναστάς Σωτῆρας μας. Ἡ πίστη στόν Ἀναστημένο Κύριο, ἡ σχέση μαζί Του στήν Ἐκκλησία, ἡ νέα ζωή πού καλούμεθα νά ζήσουμε ὡς τέκνα τῆς Ἀναστάσεως, μποροῦν νά δώσουν στόν ἄνθρωπο τό ἀληθινό νόημα τοῦ περάσματος ἀπό τή φθορά στήν ἀφθαρσία, ἀπό τήν λύπη στή χαρά καί στή ζωή.

Χριστός Ανέστη, ἀδελφοί!

Αὐτός ὁ γλυκύτατος πασχάλιος χαιρετισμός εἶναι μία ὁμολογία πίστεως, μία στάση ζωῆς, ἀλλά καί μία πηγή ἀκατάβλητης ἐμπ- νεύσεως, δυνάμε­ως καί αἰσιοδοξίας. Στή σύγχρονη ζοφερή πραγματικότητα, ὅπου πολλά ἀμφισβητοῦνται καί κρημνίζονται, αὐτή ἡ πίστη στήν Ἀνά­σταση τοῦ Χριστοῦ εἶναι πολύτιμη δύναμη, καθώς δίδει στόν πληγωμένο ἀπό τήν ἁμαρτία ἄνθρωπο μία σταθερή βάση, γιά νά πατήσει στέρεα καί νά ἀγωνισθεῖ, γιά νά ξανακερ­δίσει τό δικαίωμα στήν ἐλπίδα καί τήν ζωή. Στό θεανδρικό πρόσωπο τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, πού μετέλαβε ἐκουσίως γιά τήν δική μας σωτηρία, τῆς ὀδύνης τῶν Παθῶν καί τοῦ θανάτου, πού ἀναστήθηκε ἐκ τῶν νεκρῶν, γιά νά ἑτοιμάσει «τόν δρόμο» γιά τήν ἀνάσταση ὅλων μας, πού νίκησε μέ τόν θάνατό Του τόν θάνατο, πού ἀνεκαίνισε ὀντολογικῶς τήν ἀμαυρωθεῖσα ἀπό τήν ἁμαρτία φύση μας, θεμελιώνεται, καταξιώνεται, ἁγιάζεται, δικαιώνεται, ἀποκαθίσταται, θεοῦται ὁλόκληρη ἡ ὕπαρξή μας. Μόνον διά τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου τῆς Ἐκκλησίας μας, πού εἶναι τό ζωντανό, τό μυστικό καί αἰώνιο Πάσχα, μποροῦμε νά ζήσουμε καί ἐμεῖς πραγματικό Πάσχα. Πάσχα, πού σημαίνει μετάβαση, πέρασμα ἀπό τό σκοτάδι στό φῶς, ἀπό τήν σκλαβιά τῆς ἁμαρτίας στήν ἐλευθερία τῆς ὄντως ζωῆς, ἀπό τήν κατάρα στήν εὐλογία, ἀπό τήν μικροψυχία στήν ἀγάπη, ἀπό τήν φθορά στήν ἀφθαρσία, ἀπό τόν θάνατο στήν ζωή, ἀπό τήν γῆ στόν οὐρανό.

Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ σηματοδοτεῖ τήν θέωση καί τήν ἀνάσταση τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως συνολικῶς ἀλλά καί τῆς ἰδικῆς μας ὑποστάσεως προσωπικῶς. Μέσα ἀπό τό θαῦμα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ ἡ ζωή καί ὁ θάνατος ἀποκτοῦν ἄλλο νόημα. Δέν εἶναι ζωή πλέον τό σύνολο τῶν ἱστορικῶν γεγονότων, ἀλλά ἡ κοινωνία μας μέ τόν Θεό. Δέν εἶναι θάνατος πλέον τό τέλος τῆς βιολογικῆς μας ζωῆς, ἀλλά ἡ ἀπομάκρυνσή μας ἀπό τόν Χριστό. Ὁ πρόσκαιρος χωρισμός τῆς ψυχῆς ἀπό τό σῶμα δέν εἶναι ὑπαρξιακός ἀφανισμός, ἀλλά προσωρινός ὕπνος.

Ἄς ἀγωνισθοῦμε ὅλοι μας, μέ τήν χάρη τοῦ Ἀναστάντος Θεαν­θρώπου, ὥστε αὐτό τό Πάσχα νά γίνει ἡ ἀπαρχή μιᾶς νέας ἀναστάσιμης πορείας γιά τόν καθένα μας προσωπικῶς, γιά τήν κοινωνία μας, τήν πατρίδα μας καί τόν κόσμο ὁλόκληρο.

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ! – ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ!
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ, ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΑ, ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΑ

Διάπυρος πρός τόν Ἀναστάντα Κύριον εὐχέτης σας

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ὁ Σερρῶν καί Νιγρίτης Θεολόγος

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΙ ΝΙΓΡΙΤΗΣ

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΧΗ
ΕΠΙ ΤΗ ΕΙΣΟΔΩ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΓΙΑΝ ΚΑΙ
ΜΕΓΑΛΗΝ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΝ

Πρός τούς εὐσεβεῖς χριστιανούς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας.

«Ἐτρώθημεν τῇ ἁμαρτίᾳ· ἰαθῶμεν τῇ μετανοίᾳ· διά τῆς ἁμαρτίας ὁ διάβολος ἔτρωσε· διά τῆς μετανοίας ὁ Χριστός ἐθεράπευσεν». (Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος).

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Ἡ ἀγάπη καί τό πλούσιον ἔλεος τοῦ Θεοῦ ὁδήγησε καί πάλιν ἐφέ­τος τά βήματά μας στό κατώφλι τῆς πιό κατανυκτικῆς καί ψυχοτρόφου περιόδου ὁλο­κλήρου τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, τήν Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Γιά τήν ἁγία ὀρθόδοξο Ἐκκλησία μας ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή ἀπο­τελεῖ τήν ἀκένωτη πηγή πού δια­ποτίζει μέ τά ζωηφόρα νάματά της ὁλόκληρη τήν πνευματική μας ζωή καί εὐ­σέβεια. Ὁ κύριος σκοπός τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς εἶναι ἡ, διά τῆς μετανοίας, τῆς θερμῆς προσευχῆς, τῆς θεαρέστου νηστείας, τῆς φιλανθρώπου ἐλεημοσύνης, τῆς ἁγίας ταπεινοφροσύνης, τῆς μυσταγωγικῆς λειτουργικῆς μας ζωῆς, τῆς καλλιεργείας τῶν θεοειδῶν ἀρετῶν, πνευματική μας προετοιμασία, νά ὑποδεχθοῦμε, «ψυχαῖς καθαραῖς καί ἀρρυπώτοις χείλεσι», τόν πρός τό ἐκούσιον Πάθος ἐρχόμενον γλυκύτατο Νυμ­φίο τῶν ψυχῶν μας, τόν Κύριόν μας Ἰησοῦν Χριστόν, νά βιώσουμε φωτιστικῶς τά Ἄχραντα καί κοσμοσω­τήρια Πάθη Του καί νά κοινωνήσουμε σωστικῶς τή ζωή, τήν ἐλπίδα καί τή θεία εὐφροσύ­νη πού χαρίζει ἡ ἔνδοξη Ἀνάστασή Του. Ἡ Ἐκκλησία μας μέ τήν ὡραί­α εὐχή τῆς ἱερᾶς ἀκολουθίας τῆς Προηγιασμένης θείας λειτουργίας, μᾶς εἰσάγει στό κατανυκτικό κλῖμα τῆς ἁγίας αὐτῆς περιόδου καί μᾶς διδάσκει φιλοστόργως ὅτι ὡς τέκνα τῆς χάριτος καί τῆς εὐλογίας ὀφείλουμε νά δοξάζουμε τόν Ἅγιο Τριαδικό Θεό, πού μᾶς ἀξιώνει νά εἰσέλθουμε στήν πάν­σεπτη περίο­δο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς «πρός καθαρισμόν ψυχῶν καί σωμά­των, πρός ἐγκράτειαν παθῶν, πρός ἐλπίδα ἀναστάσεως». Ἡ χριστια­νική μας ζωή καί ὁ διά τῆς μετανοίας πνευματικός μας ἀγώνας ἔχουν ὑψηλό νό­ημα καί ἅγιο στόχο. Ὕψιστος σκοπός τῆς ζωῆς μας εἶναι ἡ θεοκοινω­νία, ἡ κατά χάριν δηλαδή ἕνωσή μας μέ τόν Θεό. Τοῦτο ἐπιτυγχάνεται ἀφοῦ πρῶτα καθαρίσουμε ψυχή καί σῶμα ἀπό τούς ἐφάμαρτους ρύπους μέ τήν μετάνοια καί μέ τά θεραπευτικά ἐκεῖνα μέσα πού ἡ Ἐκκλησία μας, ὡς ἡ ταμειοῦχος τῆς θείας χάριτος, διαθέτει. Σ’ αὐτήν τήν ἐπίπονη ἀλλά λυτρωτική προσπάθεια, πού ἀφορᾶ σ’ ὁλόκληρη τήν ζωή μας, ἡ μετάνοια, ὡς ὁ νέος νοῦς, ὡς «θυγατέρα ἐλπίδος καί ἄρνησις ἀπελπισίας» (Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος), ἔχει κυρίαρχη θέση. Μετάνοια σημαίνει συνολική ἀλλαγή τοῦ νοῦ, ὄχι μία λύπη γιά τά λάθη τοῦ παρελθόντος, ἀλλά μία θεμελιώδης μεταμόρφωσις τῆς ὁράσεώς μας, ἕνας νέος τρόπος νά βλέπουμε τόν ἑαυτό μας, τούς συνανθρώπους καί τόν Θεόν. Μετάνοια σημαίνει πώς δέν κοιτάζω πρός τά κάτω στίς δικές μου ἐλλείψεις ἀλλά πρός τά ἐπάνω, στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Μετάνοια εἶναι ἡ μεταστροφή καί ἐπανατοποθέτηση τοῦ κέντρου τῆς ζωῆς μας στήν Ἁγία Τριάδα.

Ἀτελής καί ἀσθενής ἀπό μόνη της ἡ ἀνθρωπίνη φύση εὔ­κολα δελεάζεται καί παρασύρεται ἀπό τά θέλγητρα τῆς ἁμαρτίας. Ἐπειδή δε κατά τόν λόγο τῆς Ἁγίας Γραφῆς κανένας δέν εἶναι καθα­ρός ἀπό τόν ρύπο τῆς ἁμαρτίας, γι’ αὐτό καί κάθε ἡμέρα τῆς ζωῆς μας ὀ­φείλουμε νά ἀγωνιζόμεθα διά τῆς μετανοίας γιά τήν πνευματική μας ἀναζωογόνηση, σταθεροποίηση καί εὐτονία. Ἡ ἁμαρτία συνιστᾶ ἀποστασία ἀπό τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἕνα θέλημα βαθειά φιλάνθρωπο καί σωτήριο. Ἡ θεραπεία τῆς ἁμαρτίας καί τῶν συνεπειῶν της πραγματοποιεῖται διά τῆς παντοδυνάμου χάριτος τοῦ Θεοῦ, πού ἐνυπάρχει στήν φύσιν καί τήν ἀποστολήν τῆς ἁγίας Ἐκκλησίας μας. Αὐτό εἶναι τό ἔργον τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ θεραπεία τῶν συνεπειῶν τῆς ἁμαρτίας καί ἡ ἀποκατάστασις τοῦ ἀνθρώπου στήν περιωπή καί τήν λαμπρότητα τῆς χριστοζωῆς. Ὁ ποτέ ἄσωτος υἱός διά τῆς μετανοίας ἔρχεται «εἰς ἑαυ­τόν» καί ἐπιστρέφει στόν φυσικόν του χῶρον, στόν οἶκο τοῦ Πατέρα Του, σεσωσμένος καί θεραπευμένος. Ἡ Ἐκκλησία μας, ὁ πνευματικός μας Οἶκος, διδάσκει ὅτι διά τῆς ἀκτίστου θείας χάριτος παρέ­χεται ἡ ἄφεσις τῶν ἁμαρτιῶν καί διά τοῦ πνευματικοῦ μας ἀγῶνος ἐξα­σφαλίζεται ἡ πνευματική μας πρόοδος καί ἡ σταθεροποίησις στήν ἁγιότητα.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Στό πνευματικό στάδιο τῶν ἀρετῶν πού ἀνοίγει ἀπό σήμερα μέ τήν τέλεση τοῦ πρώτου Κατανυκτικοῦ Ἑσπερινοῦ, ἡ ἁγία Μητέρα καί πνευμα­τική μας τροφός ἁγία ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, κα­λεῖ ὅλους μας νά εἰσέλθουμε μέ χαρά, ἀγωνιστικό φρόνημα, φιλότιμη διάθεση, ἐλεύθερη ἐπιλογή, αἰσιοδοξία καί ἀποφασιστικότητα γιά νά ἐργασθοῦμε τά ἔργα τοῦ φωτός. Σ’ αὐτήν τήν σωτήρια πορεία πρός συνάντησιν τοῦ Κυρίου μας ἡ μετάνοια, ὡς σωτήρια ἐπιλογή ζωῆς, ἐλευθερίας καί ἐν Χριστῷ ἐλπίδος, ἀποτελεῖ τόν ἀκρογωνιαῖο λίθον τῆς προσπάθείας μας, πού εὐοδοῦται, αὐξάνει καί καρποφορεῖ χάρις στήν φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ. Ἀληθῶς ἔχομεν φιλάνθρωπον Θεόν καί Πατέρα πού ἀναμένει πάντοτε τήν ἐπιστροφήν «τοῦ ἀσώτου υἱοῦ». Ἔχομεν ἔμπειρον καί φιλόστοργον Ποιμένα πού ἐξῆλθεν στούς κρημνούς τῆς ἀνθρωπίνης ζωῆς σέ ἀναζήτησιν τοῦ πλανηθέντος προβάτου. Ἔχομεν παντοδύναμον Κύριον πού ἦλθεν στόν κόσμον «ἵνα λύσῃ τά ἔργα τοῦ διαβόλου» (Α’ Ἰωάννου 3, 8). «Ἄν ἔχεις ἁμαρτίες, καί ποιός ἄραγε δέν ἔχει; λέγει τό Γεροντικόν, νά μήν ἀπελπιστεῖς! Καί ἄν κάθε μέρα ἁμαρτάνεις, νά μετανοεῖς καθημερινά. Γιατί ἡ μετάνοια εἶναι τό φάρμακο κατά τῶν ἁμαρτημάτων, εἶναι ἡ πρός τόν Θεόν παρρησία, εἶναι ὅπλο κατά τοῦ διαβόλου, εἶναι ἡ ἐλπίδα τῆς σωτηρίας, εἶναι ἡ ἀναίρεση τῆς ἀπόγνωσης. Ἡ μετάνοια μᾶς ἀνοίγει τόν οὐρανό καί μᾶς εἰσάγει στόν Παράδεισο».

Εἴθε ὁ φιλάνθρωπος Κύριος καί φιλόστοργος Δεσπότης τῆς ζωῆς μας, μέ τίς ἀκοίμητες πρεσβεῖες τῆς Παναγίας Μητέρας Του καί ἀκαται­σχύντου σκέπης ὅλων τῶν ἀνθρώπων καί μέ τίς μεσιτεῖες ὅλων τῶν ἁγί­ων Του, νά ἀξιώσει ὅλους μας κατ’ αὐτήν τήν ἁγίαν Τεσσαρακοστήν «τόν ἀγῶνα τόν καλόν ἀγωνίσασθαι, τόν δρόμον τῆς νηστείας ἐκτελέσαι, τήν πίστιν ἀδιαίρετον τηρῆσαι, τάς κεφαλάς τῶν ἀοράτων δρακόντων συνθλᾶσαι, νικητάς τε τῆς ἁμαρτί­ας ἀνα­φανῆναι καί ἀκατακρίτως φθᾶσαι προσκυνῆσαι καί τήν ἁγίαν Ἀνά­στασιν». Γένοιτο.

Εὐλογημένη καί σωτήρια Μεγάλη Τεσσαρακοστή.

Διάπυρος εὐχέτης ὅλων σας πρός τόν Κύριον

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ὁ Σερρῶν καί Νιγρίτης Θεολόγος