Οἱ Ἅγιοι Ἀνάργυροι Κοσμᾶς
καί Δαμιανός οἱ ἐξ Ἀσίας
Οι άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός, που εορτάζουν την 1η Νοεμβρίου, ήσαν αυτάδελφοι και κατάγονταν από την Ασία.
Ανάργυροι ονομάζονται επειδή δεν αγαπούσαν τα αργύρια, δεν ήσαν φιλάργυροι, η καρδιά τους δεν ήταν προσκολλημένη στα υλικά αγαθά και προσέφεραν τις ιατρικές τους υπηρεσίες αφιλοκερδώς.
Οι άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός είχαν γονείς ευσεβείς. Ο πατέρας τους όμως πέθανε όταν οι άγιοι ήσαν σε μικρή ηλικία, και την φροντίδα τους ανέλαβε εξ ολοκλήρου η μητέρα τους, η αγία Θεοδότη, η οποία τους γαλούχησε με τα νάματα της Εκκλησίας και τους δίδαξε την αγάπη προς τον Θεό και τον άνθρωπο. Η αγία Θεοδότη πρέπει να αποτελή το πρότυπο κάθε μητέρας που θέλει τα παιδιά της να προκόψουν. Αλλά προκοπή δεν νοείται χωρίς την αγάπη, την ανιδιοτελή αγάπη προς όλους τους ανθρώπους αδιακρίτως. Για να αγαπά όμως κανείς αληθινά τους ανθρώπους πρέπει πρώτα να αγαπά τον Θεό, επειδή η αληθινή αγάπη είναι δώρο του Θεού. Ο Απόστολος Παύλος συμβούλευε τον μαθητή του άγιο Τιμόθεο Επίσκοπον Εφέσου, να μελετά καθημερινά το Ευαγγέλιο και να ζη σύμφωνα με αυτό, για να προκόψη στην ζωή του και η προκοπή του να γίνη φανερή σε όλους.
Οι άγιοι Ανάργυροι θεράπευαν όλους ανιδιοτελώς και αδιακρίτως με την επιστημονική τους γνώση. Εκεί όμως που οι ανθρώπινες δυνάμεις αδυνατούσαν να προχωρήσουν, επειδή κάποιες ασθένειες είναι ανίατες, θεράπευαν τους ασθενείς με την προσευχή τους. Αλλά για να κρύβουν το χάρισμα των ιαμάτων που είχαν λάβει από τον Θεό, λόγω της μεγάλης τους αγάπης, προσποιούνταν ότι εθεράπευαν με τα φάρμακα. Και το έκαναν αυτό από ταπείνωση, για να μη θαυμάζονται και επαινούνται από τους ανθρώπους. Όλη τους η ζωή ήταν διακονία, προσφορά και θυσία στον βωμό της ανιδιοτελούς αγάπης.
Τα τέλη τους ήσαν «χριστιανά, ανεπαίσχυντα και ειρηνικά» η όπως αναγράφεται στον ιερό Συναξαριστή, «ετελειώθησαν εν ειρήνη».
Ο βίος και η πολιτεία των Αγίων μας δίνουν την αφορμή τονίσουμε τα ακόλουθα.
Πρώτον. Οι πρωτόπλαστοι στον Παράδεισο είχαν κοινωνία με τον Θεό και ήσαν υγιείς σωματικά και ψυχικά. Αλλά μετά την πτώση τους στην αμαρτία φόρεσαν τους δερμάτινους χιτώνες, δηλαδή την φθορά και τον θάνατο και έγιναν ευάλωτοι στα διάφορα καιρικά φαινόμενα. Επομένως, οι σωματικές ασθένειες και ο θάνατος είναι μεταπτωτικά φαινόμενα, είναι αποτέλεσμα της αμαρτίας, όπως άλλωστε και οι ψυχικές, αφού και ψυχικά αρρώστησαν. Επειδή έχασαν την κοινωνία με τον Θεό, ο νους τους σκοτίσθηκε και υποδουλώθηκαν στα διάφορα πάθη.
Ο μεταπτωτικός άνθρωπος έχει ανάγκη σωματικής και κυρίως ψυχικής θεραπείας, η οποία συνίσταται στην κάθαρση από τα πάθη, τον φωτισμό του νου και την κοινωνία με τον Θεό.
Ο Χριστός, το Δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, είναι ο κατ’ εξοχήν ιατρός των ψυχών και των σωμάτων και γι’ αυτό ενδύθηκε την ανθρώπινη φύση, για να την ανακαινίση, να την θεραπεύση και να την θεώση.
Δεύτερον. Η ιατρική επιστήμη είναι αποτέλεσμα της καλλιέργειας της λογικής, με την οποία επροίκισε ο Θεός τον άνθρωπο και είναι διακονία προς τον συνάνθρωπο. Οι γιατροί επιτελούν λειτούργημα και γι’ αυτό πρέπει να τιμώνται, ιδιαίτερα εκείνοι οι γιατροί, οι οποίοι εμφορούνται από το αγαπητικό και θυσιαστικό πνεύμα των αγίων Αναργύρων.
Οι άγιοι Ανάργυροι υποδεικνύουν τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να ασκήται το ιατρικό λειτούργημα. Ήτοι, με αγάπη προς τον άνθρωπο, χωρίς ταξικές διακρίσεις, με πνεύμα θυσίας, διακονίας και προσφοράς και προ παντός και κυρίως με προσευχή.
Οι γιατροί που αγαπούν τον Θεό και σέβονται τον νόμο του, αυτοί σέβονται και υπολογίζουν τον κάθε άνθρωπο, ανεξάρτητα από αξιώματα, χρήματα και κοινωνικές θέσεις, γιατί στο πρόσωπό του βλέπουν τον ίδιο τον Χριστό. Ο άνθρωπος είναι εικόνα του Χριστού, αλλά ιδιαίτερα ο φτωχός, ο ελάχιστος, ταυτίζεται με τον Ίδιο τον Χριστό, ο οποίος είπε τον γνωστόν εκείνο λόγον, «ει εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων εμοί εποιήσατε».
Χαρακτηριστικά και αξιοπρόσεκτα είναι τα όσα έλεγε κάποιος εργαζόμενος σε Νοσοκομείο: «παρατηρώ τους γιατρούς και βλέπω την διαφορά μεταξύ εκείνων που αγαπούν τον Θεό και έχουν οργανική σχέση με την Εκκλησία και εκείνων που είναι αδιάφοροι η άθεοι. Οι πρώτοι είναι ανιδιοτελείς και ταπεινοί και αισθάνονται ότι είναι συνεργάτες του Θεού στο έργο της θεραπείας των συνανθρώπων τους, ενώ οι δεύτεροι θεωρούν τον εαυτό τους κάτι ανώτερο από τους άλλους ανθρώπους, κάτι σαν θεό, και αλλοίμονον σε εκείνον που θα τολμήση να τους αμφισβητήση». Η ανθρώπινη ζωή πρέπει να τίθεται πάνω από όλα τα επίγεια αγαθά, αλλά δεν μπορεί να υπάρξη ανιδιοτελής αγάπη και προσφορά χωρίς την Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης λέγει ότι κανείς δεν μπορεί να αγαπά αληθινά, εάν δεν κατοική μέσα του το Άγιο Πνεύμα, το οποίο διδάσκει την αγάπη και προς αυτούς ακόμα τους εχθρούς.
Στην σημερινή κοινωνία, που κατά το πλείστον οι άνθρωποι είναι πονεμένοι και αισθάνονται αβάσταχτη μοναξιά, είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρξουν γιατροί και γενικότερα άνθρωποι, οι οποίοι εμφορούνται από το αγαπητικό και θυσιαστικό πνεύμα των αγίων Αναργύρων. Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι εργαστήριο «κατασκευής» τέτοιων ανθρώπων.
Πηγή: Ιερά Μητρόπολις Κηφισίας Αμαρουσίου και Ωρωπού
