Ιεροί Ναοί

Α’ ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΕΡΡΩΝ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ
ΙΩΑΝΝΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ  ΣΕΡΡΩΝ

Ὁ Ἱερός Ναός εἶναι κτισμένος πάνω σέ λόφο στήν Ἄνω Καμενίκια Σερρῶν. Κτίσθηκε τό 1836 σέ ἀνάμνηση τοῦ θαύματος τῆς σωτηρίας τῶν κατοίκων τῶν Σερρῶν ἀπό τήν σφαγή πού προγραμμάτισαν οἱ Τοῦρκοι στίς Σέρρες, στήν γιορτή τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, στίς 8 Μαΐου 1821, γιά νά ἐκδικηθοῦν τόν ἀρχηγό τῆς ἐπαναστάσεως τῆς Χαλκιδικῆς Σερραῖο Ἀρχιστράτηγο Ἐμμανουήλ Παπά. Ὁ Μεχμέτ Μπέης διαφώνησε μέ τά φρικτά σχέδια τῶν ὁμοθρήσκων του Τούρκων καί γιά νά σώσει τόν φίλο του Παπαϊωάννη Σακελλάριο, τοῦ ἀποκάλυψε τό μυστικό. Ὁ τότε Μητροπολίτης Σερρῶν Χρύσανθος ἔλαβε δραστικά προληπτικά μέτρα καί διαμαρτυρήθηκε ἔντονα στόν Καϊμακάμη τῆς πόλεως καί τόν ἔπεισε νά ἀποτρέψει μέ κάθε τρόπο τή σφαγή. Ἀπό ὁλόκληρη τήν πόλη σφαγιάστηκαν μόνο τέσσερα ἄτομα. Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος θεωρήθηκε προστάτης καί σωτήρας τῆς πόλεως.

Σέ ἀνάμνηση τοῦ παραπάνω γεγονότος οἱ Καμενικιῶτες ἔκτισαν μέ δάνειο τό 1836 τόν Ναό πρός τιμήν του. Ἐπειδή πιέζονταν τρομερά ἀπό τούς δανειστές τους, ἡ Μονή τοῦ Τιμίου Προδρόμου Σερρῶν ἀνέλαβε νά ἐξοφλήσει τό χρέος τῶν 55.000 γροσίων τό 1844, ἀλλά ὑπήγαγε τό Ναό στή δικαιοδοσία της. Οἱ Καμενικιῶτες μετάνιωσαν καί ζήτησαν μετά ἀπό λίγο νά τούς ἐπιστραφεῖ ὁ Ναός, κάτι πού ἔγινε, ἀφοῦ πρῶτα ἐπέστρεψαν στήν Ἱερά Μονή τό ποσό πού εἶχε καταβάλει.

Ὁ Ναός εἶναι ρυθμοῦ τρίκλιτης βασιλικῆς μέ σαμαρωτή ξύλινη τετράρριχτη στέγη. Τό 1919 ἐπεκτάθηκε κατά πέντε μέτρα. Προστέθηκε ὁ γυναικωνίτης σέ σχῆμα Π καί τό κωδωνοστάσιο. Τό ξύλινο πάτωμα τοῦ γυναικωνίτη ἀντικαταστάθηκε ἀπό μπετόν τό 1980. Στίς ὀκτώ ἀρχικές ξύλινες κολόνες προστέθηκαν ἄλλες τέσσερις ἀπό μπετόν. Τό 1957 κτίσθηκε στή νότια πλευρά τό μακρυναρίκι καί τό 1966 προστέθηκε σέ αὐτό ἡ κουζίνα μέ τό σκευοφυλάκιο καί κλείσθηκε μέ τζαμαρία ὁ νάρθηκας καί τό γραφεῖο. Τό δάπεδο καί ἡ στέγη ἐπισκευάστηκαν καί ἀντικαταστάθηκαν τό 1968. Τό ἀρχικό καλλιτεχνικό ξύλινο ταβάνι παρέμεινε ἄθικτο.

Ὁ Ναός διαθέτει δύο εἰσόδους ἀπό δυτικά καί νότια καί φωτίζεται ἀπό δεκαοχτώ παράθυρα. Τό 1998 ἀνεγέρθηκε αἴθουσα δεξιώσεων βορειοδυτικά τοῦ Ναοῦ. Στό Ἱερό Βῆμα, ἐκτός ἀπό τήν κεντρική μεγάλη κόγχη, ὑπῆρχαν ἄλλες πέντε μικρές. Ἡ μονόστυλη κτιστή μαρμάρινη Ἁγία Τράπεζα, λόγω τῆς ἀνυψώσεως τοῦ δαπέδου, ἔγινε τετράστυλη διώροφη. Τό ξύλινο τέμπλο παραμένει τό ἴδιο μέ πρόσθετη ἐσωτερική ἐπένδυση. Φέρει τρεῖς σειρές εἰκόνων,δώδεκα μεγάλων κάτω καί σαράντα τεσσάρων μικρῶν ἐπάνω. Ἀρκετές εἶναι φθαρμένες καί φέρουν τήν χρονολογία 1836. Παλαιότερες τοιχογραφίες εἶναι στό χῶρο τῆς προσκομιδῆς ἡ Ἀποκαθήλωση καί πάνω ἀπό τούς κίονες τοῦ μεσαίου κλίτους οἱ Εὐαγγελιστές καί οἱ Προφῆτες Μωυσῆς, Δαβίδ, Σολομών καί Ἠλίας. Ἡ Πλατυτέρα τῆς κόγχης τοῦ Ἁγίου Βήματος εἶναι ἔργο τοῦ Κ. Κωτικώστα (1971). Οἱ ἄλλες ὀγδόντα καί πλέον τοιχογραφίες εἶναι σύγχρονα ἔργα τοῦ Τερπνιώτη ἁγιογράφου Νικολάου Γκόλα (1992).

Ὁ ἄμβωνας, ὁ ἐπισκοπικός θρόνος, τά προσκυνητάρια, τά ἀναλόγια καί τά στασίδια εἶναι ξυλόγλυπτα, καλλιτεχνικά ἔργα σερραϊκοῦ ἐργαστηρίου, κατά τά ἔτη 1988-91. Ἀξιόλογα κειμήλια τοῦ Ναοῦ ἀπό τόν 19ο αἰώνα εἶναι οἱ φορητές εἰκόνες, ὁ χρυσοκέντητος ἐπιτάφιος καί ἱερά σκεύη. Στήν ἐνορία ὑπάγεται καί τό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας, πού βρίσκεται στά δυτικά τοῦ Ἐθνικοῦ Σταδίου, πέραν τοῦ χειμάρρου.

Ἐφημέριοι τοῦ Ναοῦ εἶναι οι :
Πρωτοπρεσβύτερος Χριστόδουλος Καμπερίδης
Πρωτοπρεσβύτερος Εὐάγγελος Ἀναστασίου
Πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Καβακίδης

Διεύθυνση: Σέρρες, Ἁγίου Ἰωάννου Θεολόγου 1.
Τηλ. 23210 25445.

Α’ ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΕΡΡΩΝ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΣΕΡΡΩΝ

Μία ἀπό τίς νεώτερες ἐνορίες τῆς πόλης μας εἶναι τοῦ Ἁγίου Δημητρίου. Ἡ ζωή της ξεκινᾶ τό 1934, ὅταν ἀποφασίστηκε ἡ ἵδρυσή της ἀπό τούς κατοίκους τῆς περιοχῆς. Τό 1956 ἄρχισε νά κτίζεται ὁ Ναός καί δύο χρόνια μετά ἐγκαινιάστηκε στίς 7-9-1958 ἀπό τόν μακαριστό Μητροπολίτη Σερρῶν Κωνσταντῖνο Μεγγρέλη. Κτίστηκε ἐξ ὁλοκλήρου μέ δαπάνες τοῦ ἀειμνήστου Γεωργίου Μεταξᾶ. Στίς ἀρχές τῆς δεκαετίας τοῦ 1960, προστέθηκε ὁ νάρθηκας καί ἔγιναν οἱ πρῶτες τοιχογραφίες στό ἅγιο βῆμα ἀπό τόν Ἀθηναῖο ἁγιογράφο Δ. Κεντάκα. Λίγο ἀργότερα ἀπέκτησε ἡ ἐνορία παρεκκλήσιο ἀφιερωμένο στόν νεοφανῆ ἅγιο Νεκτάριο τό ὁποῖο ἐγκαινίασε στίς 9-11-1966 ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Σερρῶν Κωνσταντῖνος Καρδαμένης, τήν δέ κτητόρισσά του, κ. Ἀναστασία Ἀδαμούση, ἔκειρε μοναχή μέ τό ὄνομα Νεκταρία. Τήν ἴδια ἐποχή ἀπέκτησε ὁ Ναός τήν ἐνοριακή του αἴθουσα καί μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ καί τίς πρεσβεῖες τοῦ ἁγίου Δημητρίου ἡ ἐνορία ἀρχίζει νά ἔχει πλούσια δράση μέ πρωτοπόρο τόν ταπεινό ἐφημέριό της π. Δημήτριο Γκιζόπουλο, ὁ ὁποῖος ἀναλώνεται στήν διακονία της, τόσο μέ τήν ἐφημεριακή του ἰδιότητα ὅσο και αὐτήν τοῦ πνευματικοῦ.

Στό ἔτος 1971 ἡ ἐνορία ἀπέκτησε τό πρῶτο στήν πόλη ἐνοριακό φιλόπτωχο συμβούλιο τό ὁποῖο μέ ἐνθουσιασμό κινοῦνταν στήν ἐνορία προσπαθώντας νά βρίσκεται κοντά στόν κάθε ἐνορίτη πού χρειαζόταν βοήθεια. Ἀκόμη ἀπό τούς πρώτους χρόνους τῆς ζωῆς τῆς ἐνορίας, λειτουργοῦν κατηχητικά σχολεῖα μέ συμμετοχή μεγάλου ἀριθμοῦ παιδιῶν. Μεταξύ 1982 καί 1986 κυκλοφόρησε τό περιοδικό τῆς ἐνορίας μέ τό ὄνομα «Ἐνοριακό» καί μοιραζόταν δωρεάν στούς ἐνορίτες καί φίλους τῆς ἐνορίας.

Στά τέλη τῆς δεκαετίας τοῦ 1980 τό παρεκκλήσιο τοῦ ἁγίου Νεκταρίου ἀνακαινίστηκε ἐκ βάθρων καί οἱ ἐργασίες διήρκεσαν δεκαοκτώ μῆνες. Τήν ἴδια ἐποχή ἡ ἐνορία ἐπιχείρησε νά ὀργανώσει κατασκήνωση, μία φορά στό μοναστήρι τοῦ Προφήτη Ἠλία στό Ἅγιο Πνεῦμα καί μία φορά στό καταφύγιο τοῦ ὀρειβατικοῦ συλλόγου στόν Λαϊλιά. Τήν ἴδια περίοδο ὀργανώθηκε τό ἐνοριακό φιλόπτωχο ταμεῖο καί ἄρχισε νά λειτουργεῖ τό συσσίτιο ἀγάπης μέ συνεχῆ καί οὐσιαστική λειτουργία μέχρι καί σήμερα.

Τό 1997 διοργανώθηκε ἀπό τήν ἐνορία τό πρῶτο τριήμερο συνάντησης καί ἐπικοινωνίας νέων ἀπό ἐνορίες τῆς βορείου Ἑλλάδος πού συνεχίστηκε ἀνά διετία μέχρι τό 2007. Ὁ ἀριθμός τῶν ἐνοριτῶν ἄρχισε νά μεγαλώνει σημαντικά καί ἔτσι προέκυψε θέμα χωρητικότητος τοῦ ναοῦ. Τόν Μάρτιο τοῦ 1999 ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Μάξιμος ἐτέλεσε τόν ἁγιασμό ἔναρξης τῶν ἔργων ἐπέκτασης τοῦ Ναοῦ, τά ὁποῖα ὁλοκληρώθηκαν σέ τρία χρόνια, καί ἔτσι διπλασιάστηκε ὁ χῶρος τοῦ Ναοῦ, ὁ ὁποῖος ἀπέκτησε ταυτόχρονα καί βοηθητικούς χώρους. Μέ τήν ἐπέκταση ἄλλαξε ὁ ρυθμός τοῦ Ναοῦ καί ἔγινε πεντάκλιτος βασιλική μετά τρούλου. Τήν ἐποχή αὐτή ἀπέκτησε ὁ Ναός τέσσερες μεγάλες εὐλογίες. Ἱερά Λείψανα τῶν: ἁγίου Δημητρίου, Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου καί ἁγίας Ἀναστασίας τῆς Φαρμακολυτρίας, καθώς καί ἀντίγραφο τῆς Ἱερᾶς εἰκόνας τῆς Παναγίας τῆς Φοβερᾶς Προστασίας.

Τό 1999 ἔγινε πραγματικότητα ἡ λειτουργία ἐκκλησιαστικῶν κατασκηνώσεων στή Χρυσοπηγή Σερρῶν, ὑπό τό ὄνομα Χριστοῦ Πηγή. Στήν κατασκήνωση φιλοξενοῦνται κάθε χρόνο 220 παιδιά κάθε ἡλικίας. Τόν Σεπτέμβριο τοῦ 2008 γιορτάσθηκε μέ λαμπρότητα ἡ πεντηκοστή ἐπέτειος τῶν ἐγκαινίων τοῦ Ναοῦ μέ μιά σειρά ἀκολουθιῶν καί ἄλλων ἐκδηλώσεων καί μέ τήν ἰδιαίτερη εὐλογία τῆς παραμονῆς τοῦ Τιμίου Ξύλου, προερχομένου ἀπό τήν Ἱερά Μονή Κουτλουμουσίου Ἁγίου Ὄρους, γιά μία ἑβδομάδα. Στηριζομένη δέ στή χάρη τοῦ Θεοῦ, στίς πρεσβεῖες τῆς φοβερᾶς προστασίας καί τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, καθώς καί στήν εὐχή τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου καί πατέρα μας κ. Θεολόγου, ἡ ἐνορία τοῦ Ἁγίου Δημητρίου συνεχίζει τήν πορεία της μέσα στόν χρόνο, προσδοκώντας τά ἔσχατα, τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν καί τήν ζωήν στόν μέλλοντα αἰώνα.

Τό πρόγραμμα τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν ἐμπλουτίζεται μέ τήν παράκληση τοῦ ἁγίου Νεκταρίου (Πέμπτη ἀπόγευμα) καί τήν ἀγρυπνία (κάθε μήνα). Ἐπίσης μέ τό μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου στίς 23 Ὀκτωβρίου καί τήν πρώτη Κυριακή τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς. Ἡ μέριμνα τῆς ἐνορίας γιά τήν νεότητα ἐκτός ἀπό τίς κατασκηνώσεις ἐκδηλώνεται καί μέ τήν λειτουργία κατηχητικῶν σχολείων. Ἐπιπλέον οἱ νέοι ἔχουν τήν δυνατότητα νά ψυχαγωγηθοῦν στούς χώρους τῆς ἐνορίας τά Σαββατοκύριακα συμμετέχοντας στό ἀρχονταρίκι ἤ ἀπασχολούμενοι στό ἐργαστήρι πληροφορικῆς καί internet καί παρακολουθώντας μαθήματα φωτογραφίας. Συνάξεις πνευματικῆς οἰκοδομῆς γίνονται καί γιά μεγαλύτερες ἡλικίες. Σέ εὐρύτερο κύκλο ἡλικιῶν ἀπευθύνεται γιά τήν τροφοδότησή της ἡ τράπεζα αἵματος τῆς ἐνορίας, καθώς καί ἡ ὁμάδα διακονίας γιά τήν συμπαράσταση σέ ὑπερήλικες καί μοναχικούς ἐνορίτες. Τέλος ὀργανώνονται ἐπισκέψεις σέ φυλακές.

Ἐφημέριοι τοῦ Ναοῦ εἶναι ὁ Αρχιμ. Πορφύριος Μπαρμπούτης καί ὁ Πρωτοπρεσβύτερος Χρῆστος Μάνθος.

Διεύθυνση: Σέρρες, Ἐμμ.Παπᾶ 18, Τ.Κ. 62121
Τηλ. 23210 23721

Α’ ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΕΡΡΩΝ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ
ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΚΑΙ ΜΑΡΙΝΗΣ ΣΕΡΡΩΝ

Παλαιότερα ὁ βυζαντινός αὐτός Ναός τῶν Σερρῶν μνημονευόταν μόνον ὡς Ναός τῆς Ἁγίας Μαρίνης. Ἀργότερα ἀφιερώθηκε καί στον Ἅγιο Ἀντώνιο. Ἡ χρονολογία τῆς ἐπανοικοδόμησής του, Μάρτιος 1826, εἶναι χαραγμένη σέ δύο μαρμάρινες ἀνάγλυφες μέ σταυρό πλάκες. Ἄγνωστες εἶναι οἱ χρονολογίες τῆς ἀρχικῆς ἀνέγερσης, καθώς καί τῶν ἐπανοικοδομήσεων και τῶν ἀνακαινίσεων τοῦ Ναοῦ πρό τοῦ 1826. Λέγεται ὅτι ὁ παλαιός βυζαντινός Ναός τῆς Ἁγίας Μαρίνης βρίσκονταν στήν ἴδια αὐλή, κοντά στό παραπόρτι τῶν τειχῶν τῆς πόλεως τῶν Σερρῶν, στή συνοικία Ζαπάρ Χανέ, στο νομισματοκοπεῖο, στό μέρος πού βρίσκεται σήμερα ὁ Ναός προς τιμήν τῶν δύο Ἁγίων.

Ἡ ὕπαρξη τοῦ παλαιότερου Ναοῦ τῆς Ἁγίας Μαρίνης ἐπιβεβαιώθηκε τό 1977 μέ τήν ἀνεύρεση κτισμάτων ἀρχαιοτέρων Ναῶν, κατά τήν θεμελίωση τῶν πελμάτων ἀντικατάστασης τῶν δέκα ξύλινων κιόνων τοῦ Ναοῦ μέ τσιμεντένιες. Ἀνεκτίμητο θησαυρό τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ ἀποτελεῖ τό ἀδιάφθορο λείψανο τῆς δεξιᾶς χειρός τῆς ἁγίας Μεγαλομάρτυρος Μαρίνης πού φυλάσσεται στόν Ἱερό Ναό ἀπό αἰῶνες.

Στήν ἐνορία καί ὑπό τήν καθοδήγηση τῶν ἐφημερίων τοῦ Ναοῦ ἐπιτελεῖται ἕνα ἰδιαιτέρως ἀξιόλογο πνευματικό και φιλανθρωπικό ἔργο. Στόν ἐνοριακό Ἱ. Ναό τῶν Ἁγ. Ἀντωνίου καί Μαρίνης ἀνήκουν καί τά ἱερά παρεκλήσια τῆς Ἁγίας Φωτεινής, τῶν Ἁγίων Ἀθανασίου καί Εὐφροσύνης καί τοῦ Ἁγίου Νικολάου Ἁκροπόλεως. Εἰδικότερα γιά τό τελευταῖο αὐτό παρεκκλήσιο ἀξίζει νά ἀναφερθεῖ ὅτι μνημονεύεται γιά πρώτη φορά το 1339. Ἀπό αὐτό συνάγεται ὅτι εἷναι κτίσμα παλαιότερο.

Τό ἱερό παρεκκλήσιο του Ἁγίου Νικολάου, γιά τό ὁποῖο ὑπάρχουν ἀναφορές καί ἀπό ξένους περιηγητές (Cousinertis) εἷναι ἀρχιτεκτονικά τρίκογχος μονόκλιτος Ναός μέ τροῦλο. Ἀναστηλώθηκε ἐκ βάθρων στό χρονικό διάστημα ἀπό τό 1935-1948 καί ἔκτοτε λειτουργεῖ ἀνελλιπῶς κάθε Κυριακή καί ἀποτελεῖ πραγματικό στολίδι καί γιά τήν Ἐκκλησία μας καί γιά τήν πόλη τῶν Σερρῶν. Ἑορτάζει στις 6 Δεκεμβρίου στή μνήμη τοῦ Ἁγίου Νικολάου.

Ἐφημέριοι τοῦ Ἱ. Ναοῦ εἶναι οἱ:
Πρωτοπρεσβύτερος Παναγιώτης Κουτσίδης,
Πρωτοπρεσβύτερος Νικόλαος Κόρμπος,
Σταυρ. Οἰκονόμος Ἀθανάσιος Βουρουτζῆς

Διεύθυνση: Ἐθν. Ἀντιστάσεως & Ἁγίου Ἀντωνίου. Τηλ. 23210 23078.

Α’ ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΕΡΡΩΝ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΣΕΡΡΩΝ

Ὁ Ἱερός Ναός τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων βρίσκεται ἀνατολικά τῆς πόλεως τῶν Σερρῶν, στόν ἱστορικό συνοικισμό Κατακονόζι. Πληροφορίες γιά τό Ναό ἔχουμε ἀπό τίς ἐντοιχισμένες στό ναό ἐπιγραφές. Ἡ πρώτη ἀριστερά μέσα στόν νάρθηκα γράφει: “ΕΡΩΤΑΣ ΤΙΝΟΣ ΕΣΤΩΣ ΠΡΟ ΤΩΝ ΠΡΟΘΥΡΩΝ ΑΓΑΣΤΟΣ ΝΑΟΣ ΤΩΝ ΘΕΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΑΝΕΚΑΙΝΙΣΘΗ ΘΕΟΥ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΔΗΜΗΤΡ’ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΤΗ ΠΡΟΘΥΜΙΑ ΘΕΟΣ ΟΥΝ ΑΥΤΩ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΔΩΗ ΤΗΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΙΝ ΤΩΝ ΣΩΤΗΡΙΩΝ. ΕΝ ΠΡΟΠΟΛΕΙ ΞΕΙΝ ΕΙΣΟΡΟΩΝ ΙΕΡΟΝ ΔΟΜΟΝ ΙΣΘΙ ΝΑΟΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΤΟΝΔΕ Μ’ ΕΥΚΤΙΜΕΝΟΝ ΑΡΧΙΕΡΗΟΣ ΕΠΙ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ ΚΥΔΑΛΙΜΟΙΟ ΤΗ ΔΗΜΗΤΡΙΕΩ ΚΗΔΜΟΣΥΝΗ ΠΥΚΙΝΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΔΕΩ ΑΝΔΡΟΣ ΤΥΧΘΕΝΤ’ ΑΓΑΚΛΕΙΤΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ Δ’ ΟΣ ΕΗΝ ΗΓΑΘΕΗΣ ΓΕΓΑΩΣ ΑΩΙΖ (1817)”.

Τό νόημά της εἶναι: Σταματᾶς μπροστά στήν ἐξώθυρα τοῦ Ναοῦ καί ρωτᾶς; Ποίου ἔργο εἶναι ὁ θαυμαστός Ναός τῶν θείων Ἀναργύρων; Ὁ Ναός αὐτός ἀνακαινίσθηκε μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ και τήν προθυμία τοῦ Δημητρίου Ἀθανασίου. Ὁ Θεός μέ τίς παρακλήσεις τῶν Ἁγίων νά δώσει σ’ αὐτόν νά συμπληρώσει τά χρόνια για τήν σωτηρία του. Ὦ ξένε, βλέποντας στά προάστια τῆς πόλεως (Σερρῶν) τόν Ἱερό αὐτό Ναό, γνώριζε ὅτι εἶναι ὁ Ναός τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων, πού κτίσθηκε λαμπρός ἐπί τῆς Ἀρχιερατείας τοῦ ξακουστοῦ Χρύσανθου. Κατασκευάστηκε μέ τήν φροντίδα τοῦ Ἀθανασίου, πού γεννήθηκε στήν δοξασμένη Ἤπειρο, γιά νά κτίσει λαμπρά ἔργα. 1817. Ἡ δεύτερη ἐπιγραφή στήν ἐξωτερική βορειοανατολική γωνία τοῦ Ναοῦ εἶναι ρυθμική ὁμοιοκατάληκτη σέ δεκατρεῖς στίχους καί γράφει: “Ο ΘΕΙΟΣ ΟΥΤΟΣ ΝΑΟΣ ΩΚΟΔΟΜΗΘΗ ΦΑΙΔΡΟΣ ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΠΑΝΥ ΜΕΤΕΚΟΣΜΗΘΗ ΥΠΕΡΘΕΝ ΝΕΥΣΕΙ ΚΑΙ ΘΕΙΑ ΠΡΟΜΥΘΙΑ ΥΠΕΡΜΑΧΙΑ ΓΕΝΝΑΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΘΑΝΑΣΙΟΥ ΓΟΝΟΥ ΚΛΕΙΝΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ ΠΛΗΡΟΥΣ ΠΕΛΟΝΤΟΣ ΘΕΙΟΥ ΖΗΛΟΥ ΑΠΕΙΡΟΥ ΔΑΠΑΝΗ ΝΑΟΥ Κ’ ΕΝΟΡΙΤΩΝ ΑΠΑΝΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΤ ΑΥΤΩΝ ΕΥΣΕΒΩΣ ΣΥΝΤΡΕΞΑΝΤΩΝ ΕΙΣ ΑΙΝΟΝ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΕΠΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΤΩΝ ΕΝΟΙΚΟΥΝΤΩΝ ΕΝ ΑΥΤΩ ΘΕΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΩΝ ΔΩΗ ΑΥΤΟΙΣ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΜΟΝΑΣ ΤΑΣ ΑΙΩΝΙΟΥΣ ΤΑΣ ΜΗΠΩ ΠΕΠΛΗΡΩΜΕΝΑΣ ΤΕ ΚΕΙΝΑΣ ΤΑΣ ΑΪΔΙΟΥΣ” ΕΝ ΕΤΕΙ ΧΙΛΙΟΣΤΩ ΟΚΤΑΚΟΣΙΩΣΤΩ ΔΕΚΑΤΩ ΤΕ ΕΒΔΟΜΩ ΕΠΙ ΑΡΧΙΕΡΕΩΣ ΤΕ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ ΤΟΥ ΤΗΛΑΥΓΩΣ ΙΘΥΝΟΝΤΟΣ ΤΑ ΕΝ ΤΩ ΘΕΙΩ ΔΟΜΩ ΠΟΝΗΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ ΤΟΥ ΕΞΑΓΡΑΦΩΝ”.

Ἄγνωστο εἶναι πότε ἀκριβῶς κτίσθηκε ὁ Ναός. Ὁ Παπασυναδινός ἀναφέρει στό χρονικό του ὅτι τό 1619 «ὁ παπά κυρ Δημήτριος ὁ καστρινός ὁ Τζουκαλάριος εἶχε ἐνορίαν τούς Ἁγίους Ἀναργύρους». Ἡ πρώτη ἐπιγραφή γράφει ὅτι ἀνακαινίσθηκε τό 1817, ἐνῶ ἡ δεύτερη χρησιμοποιεῖ τήν συνηθισμένη διατύπωση «Ὠκοδομήθη φαιδρός ἐκ βάθρων» πού ἀναγράφεται σέ κάθε γενική ἀνακαίνιση Ναοῦ. Ἡ χαμηλότερη ἀπό τόν δρόμο κατά τρία μέτρα στάθμη τοῦ δαπέδου τοῦ Ναοῦ καί ἡ ἀποκάλυψη τῶν θεμελίων του σέ βάθος ἄλλων ὀκτώ μέτρων, εἶναι ἐνδείξεις ὅτι ὁ Ναός προϋπῆρχε, ἀλλά ἄγνωστο πότε καί πῶς, καταστράφηκε καί ξανακτίσθηκε πάνω στά ἴδια θεμέλια τό 1817. Μία δεύτερη ἐπιγραφή στόν νάρθηκα μᾶς πληροφορεῖ ὅτι μετά πενήντα ἀκριβῶς χρόνια (1817-1867) ὁ Ναός κάηκε και ξανακτίσθηκε ἐκ θεμελίων τό 1867, στά χρόνια τῆς Ἀρχιερατείας τοῦ Σερρῶν Νεοφύτου καί τῆς ἐπιτροπείας τοῦ Χατζηκωνσταντίνου Χρυσάφη, μέ γενναῖες δαπάνες καί συνδρομές τῶν κατοίκων τῆς συνοικίας τοῦ Κατακονόζι.

ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΕΙΨΕΙ ΤΗΣ ΘΕΟΣΤΕΠΤΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΕΣΠΟΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΚΥΡΙΟΥ ΝΕΟΦΙΤΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΙΑΣ ΚΥ-ΡΙΟΥ Χ(ΑΤΖΗ)ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΧΡΥΣΑΦΗ ΔΙΑ ΔΑΠ(ΑΝ)ΗΣ ΚΑΙ ΓΕΝ/ΝΑΙΑΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΘΕΟΦΙΛΩΝ ΑΝΔΡΩΝ ΤΕ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΤΑΚΟΝΟΖΛΗΔΩΝ ΑΝΗΓΕΡΘΗ ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ Ο ΠΕΡΙΚΑΛΗΣ ΟΥΤΟΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΩΝ ΤΟΥ ΤΩΝ ΘΕΟΣΕΒΩΝ ΚΤΙΤΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΙΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΑΙΩΝΙΟΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΙΜΝΗΣΤΩΝ. ΣΕΡΡΑΣ ΤΗ 30 ΜΑΪΟΥ 1867.

Ὁ Ναός διασώθηκε ἀπό τήν πυρκαγιά τοῦ 1913 και διατηρεῖται στή μορφή τῆς ἐπανοικοδομήσεως τοῦ 1867. Ἡ ἀποκατάστασή του το 1998, πού ἔγινε μέ τίς ἄοκνες προσπάθειες τοῦ ἐφημερίου π. Φιλίππου Καρκάνη, ἀπεκάλυψε ὅτι ὁ κυρίως Ναός, εἶναι κτισμένος μέ πέτρα καί σειρές τούβλων, ἐνῶ ὁ νάρθηκας μόνο μέ τοῦβλα. Ξεχωρίζουν τά ἀνοίγματα τῶν τεσσάρων εἰσόδων καί τῶν δεκατριῶν παραθύρων μέ τούς κιβωτιόσχημους κυβόλιθους ἀπό μάρμαρο καί πωρόλιθους. Εἶναι ρυθμοῦ τρίκλιτης βασιλικῆς, με σαμαρωτή ξύλινη στέγη, διαστάσεων 24Χ14 καί ὕψους 8μ. Στό μέσον τῆς ὀροφῆς ἐσωτερικά δημιουργεῖται χαμηλός τυφλός τροῦλος, χωρίς νά προεξέχει τῆς στέγης. Ἔχει πλακόστρωτο δάπεδο καί 12 κολόνες ὕψους 6 μέτρων. Τό ξύλινο ταβάνι ἔχει γεωμετρικά σχήματα. Τό Ἅγιο Βῆμα ἔχει τρεῖς κόγχες. Ἡ τέταρτη μετατράπηκε σε θύρα. Ἡ ἀκατέργαστη πλάκα τῆς Ἁγίας Τράπεζας φέρει ἱερά λείψανα ἀπό τόν ἐγκαινιασμό της καί τήν ἐπιγραφή “ΜΑΡΓΑΡΗΤΗ ΝΙΚΟΛΑ”. Τό τέμπλο εἶναι ξυλόγλυπτο, ἐπίχρυσο, λαϊκῆς τεχνοτροπίας τοῦ 1867, μέ τέσσερις σειρές εἰκόνων. Σύγχρονα ἔργα εἶναι ὁ ἐπισκοπικός θρόνος καί ὁ ἄμβωνας. Τά προσκυνητάρια, ἀναλόγια καί τά στασίδια ἀντικαταστάθηκαν. Ἔχει πέντε κρυστάλλινους πολυελαίους καί τέσσερα μεγάλα μανουάλια (γιντέκια), δύο μαρμάρινα καί δύο μπρούτζινα, μέ τήν ἐπιγραφή: ΗΚΟΔΟΜΗΘΙΣΑΝ ΤΑΜΑΝΟΑΛΙΑ ΔΙΑ ΕΞΟΔΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΕΚΛΗΣΙΑΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ. ΣΕΡΡΑΣ 1871 ΕΠΗΤΡΟΠΕΒΩΝ ΔΕ Χ(ΑΤΖΗ)ΔΙΝΑΣ ΧΡΗΣΑΦΗ ΤΗ 10 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΔΙΑ ΧΙΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ΄ ΚΕΦΑΛΑ ΤΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΟΥ.

Ὑπάρχει παρακαταθήκη τμημάτων Ἱερῶν Λειψάνων ὀκτὼ Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας, τῶν Ἁγίων Κοσμᾶ καὶ Δαμιανοῦ, Ἁγίου Ἀθανασίου ἐκ Χριστιανουπόλεως, Ἁγίου Μοδέστου, Ὁσίου Ἰωάννου τῆς Ρίλα, Ὁσίου Εὐθυμίου τοῦ νέου, Ἁγίου Ἱερομ. Ραφαὴλ τοῦ νεοφανοῦς καὶ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ Ἰατροῦ τοῦ Ρώσου. Ἄξιος προσοχῆς εἶναι ὁ ἐντοιχισμένος στή βόρεια πλευρά τοῦ Ναοῦ ἐπιτάφιος. Τό ἑξάγωνο, πενταόροφο, εἴκοσι περίπου μέτρων κωδωνοστάσιο κατασκευάστηκε το 1892. Ἀπό τίς ἑκατό περίπου φορητές εἰκόνες τοῦ Ναοῦ τοῦ 19ου αἰώνα, ἀρκετές εἶναι ἀξιόλογες. Ἡ ἁγιογράφηση τοῦ Ναοῦ ἀναφέρεται στό ὑπέρθυρο ὡς ἑξῆς: «Ὁ παρών Ἱερός Ναός τῶν Ἁγίων καί θαυματουργῶν Ἀναργύρων Κοσμᾶ καί Δαμιανοῦ, ἀνηγέρθη ἐκ βάθρων καί καθωραΐσθη διά ζωγραφιῶν ἀπό τοῦ ἔτους σωτηρίου 1867 μέχρι τοῦ 1870 μηνί Ἀπριλίου 3 ἐπί τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Σερρῶν κ. Νεοφύτου, διά κοινῆς μέν συνεισφορᾶς τῶν ἐνοριτῶν Κατακοζινίου καί ἄλλων εὐσεβῶν Χριστιανῶν, δι’ ἀόκνου δε προσπαθείας καί ἐπιμελοῦς ἐπιστασίας τοῦ ἐπιτροπεύοντος αὐτοῦ κ. Χατζηδίνα Χρυσάφου, διά χειρός δέ Χρίστου καί αὐταδέλφων αὐτοῦ Ἡσαΐου καί Κοσμᾶ”.

Ὁ κυρίως Ναός εἶναι κατάγραφος μέ ἑκατοντάδες μορφές ἁγίων καί σύνθετες παραστάσεις τῆς Καινῆς Διαθήκης. Τό κατανυκτικό περιβάλλον τοῦ Ναοῦ, ἡ παλαιότητα τοῦ τέμπλου μέ τίς ἀρίστης τεχνοτροπίας φορητές εἰκόνες καί τήν θαυμάσια τοιχογραφία του μεταρσιώνουν τόν προσκυνητή. Κατά τά ἔτη 2004-2006 καθαρίσθηκε καί ἀποκαταστάθηκε αἰσθητικά τό ἐξαιρετικῆς τέχνης καί ὀμορ-φιᾶς ξυλόγλυπτο τέμπλο. Ἡ προσπάθεια γενικῆς συντήρησης – ἀνακαίνισης ἄρχισε νὰ πραγματοποιεῖται ἀπὸ τὸ 1996, ἐπὶ ἐφημερίας τοῦ ἱερέως π. Φιλίππου Καρκάνη, καὶ συνεχίζεται ἀκόμη. Ἀνεγέρθηκε ἐκ θεμελίων ὁ ἐξωνάρθηκας μὲ τρόπο ποὺ νὰ ἐναρμονίζεται ὀπτικὰ καὶ ἀρχιτεκτονικὰ μὲ τὸ ὑπάρχον κτίριο τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ. Ἀνακαινίστηκε ἐκ βάθρων τό προαύλιο, ἔγινε ἀποχέτευση ὄμβριων ὑδάτων καὶ ἀντιπλημμυρικὰ ἔργα καὶ κτίστηκε τὸ παρεκκλήσι τῶν Ἅγ. Ραφαήλ, Νικολάου καὶ Εἰρήνης. Καθαρίστηκαν ἀπὸ τοὺς σοβάδες καὶ ἁρμολογήθηκαν τὸ καμπαναριό, ἡ τοιχοποιία ἐσωτερικὰ καὶ ἐξωτερικὰ καὶ ἐπισκευάστηκαν οἱ κολόνες καὶ ἡ σκεπή. Τό ἔτος 2005 μέ προτροπή καί ἐνθάρρυνση τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου μας κ. Θεολόγου ἔγινε ὁ καθαρισμὸς καὶ ἡ συντήρηση τοῦ ἐπισκοπικοῦ θρόνου, τοῦ ἄμβωνα, τοῦ τέμπλου, τῶν εἰκόνων καὶ ὅλων τῶν ἁγιογραφιῶν τῆς τοιχοποιίας καὶ τοῦ θόλου. Ἐπίσης, ἔγινε ἐπισκευὴ καὶ ἀποκατάσταση τῶν ἀνοιγμάτων καί ἀντικατάσταση τῶν παραθύρων. Ὁ Ἱερὸς Ναός πανηγυρίζει μέ λαμπρότητα τὴν 1η Νοεμβρίου, ἑορτή τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Κοσμᾶ & Δαμιανοῦ ἐκ τῆς Ἀσίας, τήν 1η Ἰουλίου, ἑορτή τῶν Ἁγ. Ἀναργύρων Κοσμᾶ & Δαμιανοῦ ἐκ τῆς Ρώμης καί τήν Τρίτη τῆς Διακαινησίμου, ἑορτή τῶν Ἁγίων Ραφαήλ, Νικολάου & Εἰρήνης.

Πέραν τῶν τακτικῶν ἀκολουθιῶν τελεῖται ἀγρυπνία τήν παραμονή τῆς ἑορτῆς ὅλων τῶν ἁγίων τῶν ὁποίων τά ἱερά Λείψανα ὁ Ἱερὸς Ναὸς ἔχει. Κάθε Δευτέρα ἀπόγευμα, κατά τήν ὥρα πάντοτε τῆς ἑσπερινῆς ἀκολουθίας ὅλο τὸ χρόνο, τελεῖται παράκληση τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Κοσμᾶ καὶ Δαμιανοῦ & τοῦ Ἁγίου Ραφαὴλ τῆς Λέσβου. Ἱερό Εὐχέλαιο: α) Μεγάλη Τετάρτη ἀπόγευμα στὸν ἱερὸ ναό. β) Ὅποτε ζητηθεῖ ἀπό τούς ἐνορίτες εἰς τοὺς οἴκους των. Κάθε Σάββατο, στὶς 12.00 μ.μ πραγματοποιοῦνται κατηχητικὲς συνάξεις γιὰ παιδιὰ δημοτικοῦ καὶ γυμνασίου. Κάθε Δευτέρα 10λεπτες ὁμιλίες στὸ τέλος τῆς παρακλήσεως. Τό Ἐνοριακό Φιλόπτωχο Ταμεῖο καί τό συσσίτιο ἀγάπης ἐκφράζουν τήν μέριμνα τῆς ἐνορίας για τούς ἀναξιοπαθοῦντες. Ἐπίσης πραγματοποιοῦνται ἐπισκέψεις σε φυλακές, τήν Πέμπτη τῆς Ἀπόκρεω.

Ἐφημέριοι τοῦ Ναοῦ εἶναι ο:
π. Καρκάνης Φίλιππος

Διεύθυνση:Σέρρες, Δ. Μαρούλη & Ἀναπαύσεως. Τ.Κ. 62122
Τηλ. 23210 25810.